Sosyal Grup Nedir? Sosyal Grup Çeşitleri ve Özellikleri

Sosyal grup, en az iki veya daha fazla kişinin belirli bir amaç için bir araya geldiği insan topluluklarıdır. Bir insan topluluğunu sosyal grup yapan en önemli özellik üyelerinin birbiriyle etkileşim içinde olmasıdır. Ortak amaç ve çıkarlar gerçekleştirilirken insanlar arasındaki ilişkiler belirli kural ve normlarla düzenlenir. Birçok farklı bakış açısına göre tanımlanmış grup türleri vardır.

Sosyal Grup Çeşitleri Nelerdir?

Sosyal gruplar niteliklerine veya nicelik özelliklerine göre tanımlanabilir.

1) Grup Üyelerinin Sayısına Göre Gruplar

1. Küçük Grup: Üye sayısının sınırlı olduğu gruplardır. Grup içerisinde ilişkiler yüz yüze (birincil) gerçekleşir.
2. Büyük Grup: Üye sayısının çok olduğu, grup üyeleri arasında ilişkilerin ve etkileşimlerin daha sınırlı ve resmi şekilde(ikincil) gerçekleştiği gruplardır.

2) Grubun Süresine Göre Gruplar

a) Geçici Gruplar: Ortak bir amacı gerçekleştirmek için belirli bir süre bir araya gelen insan topluluklarıdır. Geçici ve kısa ömürlü gruplardır.

b) Sürekli Gruplar: Genellikle katılımcılarının ömürlerinden daha uzun olan sosyal gruplardır.

3) Bireyin Gruba Katılma Biçimine Göre Gruplar

a) Bireyin Kendi İradesiyle Katıldığı Gruplar: Üyelerin gruba girip çıkmakta özgür olduğu gruplardır. Üyeler kendi isteğiyle gruba katılır.

b) Bireyin İrade Dışı Katıldığı Gruplar: Bireyler gruplara doğal yollarla katılır.

4) Kuruluş Biçimine Göre Gruplar

1. Resmi Gruplar: Yetkili kurumlar tarafından oluşturulan gruplardır. Grup üyelerinin ilişkileri önceden belirlenen tüzük, yasa, yönetmelik gibi hukuk kurallarıyla düzenlenir.
2. Resmi Olmayan Gruplar: Grup kuralları, grup üyeleri tarafından belirlenen sosyal gruplardır. Genellikle aile, arkadaş grupları gibi küçük gruplardır.

5) Sosyal İlişki Biçimlerine Göre Gruplar

Cooley, Tönnies ve Durkheim grupları üyeleri arasındaki ilişkilere göre sınıflandırmışlardır.

Cooley’in Sınıflandırması

1. Birincil Gruplar: Bu gruplarda yüz yüze ilişkiler ve duygusal bağlar güçlüdür. “Biz” olma bilinci grup üyelerini birbirine bağlar.
2. b) İkincil Gruplar: Sınırlı ve resmi ilişkilerin olduğu gruplardır. Grup üyeleri daha çok “ben” duygusuyla hareket eder.

Tönnies’in Sınıflandırması

1. Cemaat: Grup üyelerinin din, ırk, kültür, etnik köken gibi özellikleri ortaktır. Ortak mülkiyet ve ortak irade vardır. Grup içerisinde ilişkiler geleneklerle düzenlenir.
2. Cemiyet: Grup üyelerinin bireysel mülkiyet ve bireysel iradeyle hareket edebildiği gruplardır. Grup içerisinde ilişkiler resmi ve yazılı kurallara göre düzenlenir.

Durkheim’ın Sınıflandırması

1. Mekanik Dayanışmalı Gruplar: Grup içerisinde dayanışma güçlü de olsa iş bölümünün yaygın olmadığı, üyeler arası duygusal bağların gelişmiş olduğu gruplardır. Sanayi öncesi toplumlarda görülür.

b) Organik Dayanışmalı Gruplar: Nüfusun artmasıyla ortaya çıkan, grup üyeleri arasında iş bölümünü ve uzmanlaşmayı zorunlu kılan gruplardır. Modern sanayi toplumlarında görülür.

Sosyal Grupların Özellikleri Nelerdir?

• Sosyal gruplar en az iki kişiden oluşur.
• Sosyal grubun grup üyeleri ve toplumdaki diğer insanlar tarafından grup olarak tanınması gerekmektedir.
• Grup üyeleri ortak bir amaca sahiptir. Grup üyeleri belirli bir işi yapmak için bir araya gelir.
• Her grup üyesinin grup içerisinde belirli bir statüsü ve bu statüye bağlı rolü vardır. Her üyenin statü ve rolü diğer grup üyelerinin konumlarıyla ilişkilidir.
• Sosyal gruplar göreli bir sürekliliğe sahiptir. Bu süreklilik grup üyelerinin karşılıklı iletişimiyle sağlanır.
• Sosyal gruplar kendi normlarına sahiptir. Bu normlar üyelerin davranışlarını belirleyen, yazılı veya yazılı olmayan kurallardır. Grup üyeleri bu kuralları bilir ve uygular.
• Grup, grup üyelerinin beklentilerini karşıladığı sürece varlığını sürdürür.
• Sosyal grupların kültür aktarımında önemli bir rolü vardır.
• Toplumsal gruplar, grup üyelerinin kişilikleri üzerinde etkiye sahiptir.

Sosyal Grupların İşlevi Nedir?

Sosyal grupların işlevi;

• Sosyal gruplar, bireylerin beklentilerini ve ihtiyaçlarını karşılar. Bu ihtiyaçlar; psikolojik, barınma, sağlık gibi temel ihtiyaçlar olabileceği gibi kişiden kişiye değişebilen, daha farklı bireysel ve toplumsal meseleleri de içerebilir.
• Gruplar bireylere içinde yaşadıkları toplumun kültürünü aktarır. Bireyler, sosyal gruplar sayesinde belli norm, kalıp ve gelenekleri içselleştirir ve kimliğinin bir parçası haline getirir.
• Grup üyeleriyle etkileşim halinde olmak bireylerde dayanışma ve biz duygusunu arttırır.
• Sosyal grup içerisinde toplumsallaşan bireyler, içinde yaşadığı çevreye uyum sağlar.
• Bireyler, grup içerisinde kendi yeteneklerini keşfetme ve tecrübe kazanma imkanı bulur.

Sosyal Grup Örneği

• Yakın ve birebir ilişkilerin olduğu birincil gruplara aile, komşu ve arkadaşlık grupları örnek verilebilir.
• Resmi, kurumsal ve uzak ilişkilerin olduğu ikincil gruplara siyasi partiler, dernekler, şirketler örnek verilebilir.

Sosyal Psikolojiye Göre Grup Nedir?

Sosyal psikolojiye göre grup, bireylerin psikolojisi açısından önemli toplumsal yapılardır. Sosyal psikolojide önemli olan bireyin diğer grup üyelerinden, grup normlarından ve grup işleyişinden ne kadar etkilendiği veya bireyin bunları ne kadar etkilediğidir. Sosyal psikoloji araştırmaları, grup dinamiğini incelerken grup-birey ilişkisinde odak noktası olarak bireyi alır.

Sosyal Grup ile Yığın Kalabalık Arasındaki Fark Nedir?

Sosyal yığın tesadüfen bir araya gelen insanlardan oluşur. Bu insanlar zaman ve mekan olarak yakın olsalar da aralarında etkileşim olmadığı için sosyal grup değillerdir. Örneğin; otobüs bekleyen insanlar sosyal yığındır. Otobüsün gelmeyeceğini anlayınca birbirleriyle iletişime geçerek ortak bir taksi tutmaya karar verirlerse sosyal grup olurlar.

Keşfedin: Sosyal Etki Nedir?