FARHADİ’NİN BİR AYRILIK FİLMİNDE ” EŞİT KOŞULLARA SAHİP OLMAYANLAR İÇİN ADALET TARTIŞMASI NASIL YAPILIR” SORUSU BAĞLAMINDA MARX’IN TOPLUMSAL EŞİTSİZLİKLER KONUSUNDAKİ GÖRÜŞLERİ
Marx’a göre sosyal tabakalaşma daima bir eşitsizlik halinin ifadesidir. Üst tabakalara doğru gidildikçe insanlar alt tabakalarda bulunanlara göre daha fazla hak sahibidirler veya bazı haklardan daha çok faydalanırlar. Sosyolojide sosyal tabakalaşma ve sınıf meselesini önemli bir konu haline getiren asıl mesele eşitsizliktir.
Marx’a göre sosyal tabakalaşma daSınıf çatışmasını işleyen ve çaresizliğin getirebildiği noktaları gösteren islami geleneklerle yaşamaya çalışmanın ve seçim yapmanın gerçekten çok zor ve kadim yol olduğunu anlatan “Bir Ayrılık” filmi küçük burjuva sınıfına mensup çiftin ayrılma kararıyla ortaya çıkan sorunları ele almaktadır. Küçük burjuva sınıfının kadın kahramanı Simin, kızının eğitimi için yurt dışına gitmeyi istiyordu. Eşi Nader hasta olan babasını bırakamadığı için kabul etmedi. Nader babasıyla ilgilenmesi için ücretli bakıcı tuttu. Bakıcı Kadın çalışabilmek için hamile olduğunu Nader’den gizledi. Kadının bebeği düşünce Nader’i suçladı ve mahkemeye çıktılar. Filmin ilerleyen dakikalarında sınıflar arası güvensizlik ve iftiralar başladı.
Marx’ın görüşlerine göre baktığımızda asıl mesele iki grubun iyi olması ya da kötü olmasından ziyade sınıflar arası gerginlik olmasıdır. Küçük burjuva sınıfının evinde çalışan alt sınıf, küçük burjuva sınıfının hayallerine bile yaklaşamıyor. Alt sınıfın hayalleri küçük burjuva sınıfının sıradan hayatıdır. Bundan dolayı ulaşamamazlık vardır. Alt sınıfta küçük burjuvaya karşı kin ve eziklik duygusu söz konusudur.
Mahkemede alt sınıftaki adam salondan zorla çıkarılırken “Bir ayakkabı tamircisinde 10 yıl çalıştım. Beni kovdular ve becerebilirsen git hakkını ara dediler. Dava açtım bir yıl boyunca gidip geldim. Sonunda elime hiç bir şey geçmedi. Git evde otur dediler ama bu sefer pes etmeyeceğim.” dedi. Burada işçi sınıfın geçmişten gelen bir acısı olduğunu anlıyoruz. “Becerebilirsen git hakkını ara” cümlesinde burjuva sınıfı açıkca eşit koşullara sahip olmayanlar için adalet tartışmasının yapılamayacağını işçi sınıfını küçümseyerek belirtmiştir.
Filmde yapılan tüm hatalar çaresizlikten ve kişilerin ailesini kurtarma çabasından olduğu için kimseyi yargılayamıyoruz. Filmin sonunda hak yerini buldu gibi gözükse de adalet sorusunun havada kaldığını yani net bir cevabının olmadığını görüyoruz.
Filmin sonu yine filmin başladığı yerde mahkeme salonunda bitmektedir ve bu sahnede Termeh seçim yapmak zorundadır.
