Marx ve Engels görüşüne göre din bir ideoloji biçimidir. Üretim tarzı, üretim ilişkilerinin şekillendirdiği sosyal altyapı tarafından biçimlendirilmiş ve sosyal üstyapının bir parçasını oluşturan bilinçtir. Nedensel bir açıklamayla din biçimi ve içeriği şartlar kümesi tarafından belirlenen bağımlı bir değişkendir. Kuşkusuz din ve diğer ideoloji biçimlerin iktisadi şartların arka planında oynadığı çeşitli roller vardır. (örneğin edilgenlik pekiştirilmesi ya da çekişmelere teşvik etmesi)
Marx ve Engels, böylelikle, kapitalizm altında tarım toplumunda sanayileşmiş toplumu dönüşümün sosyal bir ayrışmanın eşliğinde gerçekleştirdiğini savundular. Ayrışma üretim araçlarına sahip burjuva ile işi yapan fakat kârına burjuva tarafından el konulan emeğinin ürününden tam olarak yararlanmayan proletarya arasındaydı. Burjuvazi ile proletarya arasındaki bu bölünmenin yansıtmaktadır. Burjuva için din bireyselliğe ve girişimciliğin haklı ödüllerine vurgu yaparak kendi gücüne ve ayrıcalığına meşruiyet sağlamaktadır. Proletarya için din eşitsizliğin ilahi doğasına ve gelecek hayatın beklenen bu mikafatlarına inanç aracılığı ile maruz kaldıkları baskının gerçek kaynağını maskeleyerek, Marx ve Engels’in ünlü deyişiyle “halkların afyonu” haline gelmektedir.
