ÖZET
Herkesin eve kapanmak zorunda kaldığı bugünlerde ortaya yeni bir sistem atıldı. “Distance Education”. Sistem bu riskli ortamda öğrencilerin evlerinden dersleri takip edebileceğini ve sınavlara girebileceğini vaat etti. Lakin bu sistem herkesin görmek istemediği bir problemi beraberinde getirdi. “Eşitsizlik”. Yazı her ne kadar uzaktan eğitim sisteminin beraberinde getirdiği eşitsizliği nasıl düzeltebileceğimizden bahsetmese de bu sistemin ortaya koyduğu eşitsizliği gözler önüne sermeye çalışıyor. Yazı, eşitsizlik sağlayan, sınıfsal sistemin en tepesine hitap eden acımasız ve bir o kadar faydasız olduğunu düşündüğümüz eğitim sistemleri, öğretim yöntemleri arasında eşitsizliği yok etme yetisine sahip “Eğitimde Drama”nın ne olduğundan ve Eğitimde Drama’nın kuramcılarından biri olan Henry Caldwell Cook’un yaptıklarından bahsetmektedir.
GİRİŞ
Dünya günden güne değişmekte. Dünya değişirken, zaman ilerlerken insan hayatında önemi olan birçok şeyin önemi de değişime uğramaktadır. Önemi değişen onca şey arasında önemi değişmeyen aksine artan şey “eğitim”dir.
Eğitim insanlığın yaradılışından beri hayatın vazgeçilemez bir parçasıdır. Eğitimin eğitim olması için döneme göre şekil alması ve bulunduğu ortama uygun yöntemler geliştirmesi gerekir.
Drama, eğitimin günümüzde geçirmesi gereken reformların başında yer alır. Bu günlerde yaşadığımız küresel salgının etkisiyle insanlar “distance education”[1] sisteminin yükselişe geçeceğini söyleseler de Türkiye’deki ve Dünya’daki örnekleri maalesef bunu tersini göstermektedir. Eğitimin kaderi, kalitesinin ve “gerçek” bir eğitim olma yolundaki ilerleyişinin ilaçlarından birisi dramadır.
Türkiye’deki eğitim fakültelerinin müfredatında yer alan drama dersinin adının “Eğitimde Drama” olması açıkçası bu iddianın ufakta olsa bir kanıtıdır. Çünkü drama, özel bir alana indirgenmektense genel olarak “eğitim” dediğimiz olgunun bütününü kapsar. Yani ihtiyacımız olan “….da drama” değil direkt olarak eğitimde dramadır.
Bu yazının nihai amacı ise dramanın ne olduğunu, eğitimde dramanın ne olduğunu açıklığa kavuşturmak ve eğitimde dramanın önemli isimlerinden biri olan Henry Caldwell COOK’ın eserlerini ve kuramlarını açıklamaktır.
“Drama Nedir?” başlıklı ilk bölümünde dramanın popüler manalarına ve şahsım için ne ifade ettiğine değiniliyor. “Eğitimde Drama” başlıklı bölümünde ise drama ve eğitim hakkındaki düşüncelerimi içeriyor. Üçüncü bölümden itibaren ise Henry Caldwell COOK hakkında bilgi veriliyor.
[1] Uzaktan Eğitim
I-DRAMA NEDİR?
Dramanın sözcük kökü olarak, “bol akışkan kaynak suyu yanında kurulan yerleşim yeri” anlamında kullanımı, içinde eylem olan etkinler kullanımı olsa da “drama” aynı “eğitim” gibi bir tanıma sığdırılamayacak kadar mühim bir kavramdır. “Eğitim” ortaya çıktığından bugüne dek çeşitli süslü cümleler, birbirinden garip ifadeler ve benzetmelerle tanımlanmaya çalışılmış lakin bu tanımlar yetersiz kalmıştır. Çünkü eğitim kitlelerin, sağlayanın amacına göre değişir ve şekil alır. “Drama” kavramı ise şekil alan, değişen eğitim uygulanma biçimidir. Tutup “…… drama demektir” gibi bir ifade kullanamayız. Çünkü III. Bölümde işleyeceğim Cook’un nasıl bir drama anlayışı varsa, profesyonel olarak drama yahut eğitimde drama ile ilgilenmeyen herkesin kendine göre bir tanımı vardır. Bu yazının yazarı için drama, bir araba ile yolculuk benzetmesi yapacak olursak, Türk Eğitim Sisteminin çıkmaya çalıştığı bu yokuşta motoru parçalamadan bir kenarda durup araca alması gereken bir co-pilottur.[2]
II-EĞİTİMDE DRAMA
Giriş bölümünde de bahsettiğim üzere eğitim bir değişikliğe uğrama yolundadır. Dünyanın envai[3] yerindeki eğitim bilimciler insanların ağzına sakız olmuş “distance education” eğitim metodu üzerinde araştırma yapmakta ve bunu geliştirmenin yollarını aramaktadır. Lakin bu sadece Türkiye’deki eğitim bilimcilere has olmamakla birlikte, dünyadaki ve Türkiye’deki çoğu eğitim bilimci, sosyoloji biliminden uzaktadır. Ve bu yüzdendir ki “distance education” eğitim metodu üzerinde düşünürken ve araştırma yaparken “toplum” ve “toplumun imkanları” alanları hariç her alan üzerinde dururlar. “Distance education” toplumsal hak eşitliliğinin ve toplumsal refah eşitliliğinin yaşanmadığı Dünya’da gerçekleşmesi çok zordur. Eğitimin kullanması gereken ilaç dramadır. Çünkü dramanın ayrışmış toplumları birleştirme ve herkese eşit imkanlar sağlama gibi bir özelliği vardır. “distance education” için ihtiyacınız olan bir çok ekipman vardır lakin drama için yapmanız gereken tek şey drama yapmaktır.
III-HENRY CALDWELL COOK
Doğum tarihi ve doğum yeri gibi fazlasıyla bilgi gereksizliği olduğunu düşündüm detaylara inmeye gerek olmadığını düşünüyorum. Cook’tan bahsetmeden önce bilmeliyiz ki, Cook’un yaptığı işler, bu tarz işlerin gerçekleştirilebileceği/yapılabileceği en kötü dönemde gerçekleşmiştir.
[2] Yardımcı Pilot
[3] Çeşitli
Eğitimde drama alanına katkı sağlayan ve drama metodları geliştiren Cook, kendi uygulamalarındaki “ilerici” öğretimin ilkelerini öyle geniş ve detaylı bir biçimde yazmıştır ki, kitabı eğitim alanında önemli bir bilimsel kaynak olarak görülmüştür. Bu kitabı ve diğer eserlerini Cook, paragraf başında söylediğim “dönem”de askerdeyken, savaş atmosferinin ağır bastığı günlerde yazmıştır. Her ne kadar günümüz zamanında okunduğunda insanlara gösteriş gibi gelse de Cook ve onunla birlikte bu yolda yürüyen arkadaşlarının böylesi dönemde bu alanda böyle eserler vermesi ciddi manada çok önemlidir.
Cook’un eğitimde dramayı kullanım biçimi, konuyu derinlemesine almak biçiminde olmuştur. Cook kendini, kendi geliştirdiği bu yöntemin içinde bir “oyun eğitmeni” olarak görmüştür. Kitabına, onları destekleyenlerin anlam veremeyeceği şekilde “Play Way”[4] adını vermiştir. Çocuğun en doğal ve en eğlenceli eyleminin oyun olduğunu bildiğimizden dolayı şunu söyleyebiliriz; çocuklar için zevk taşıyan bu oyunlar onları çevreyi daha iyi tanımasını, hakim olmasını sağladığına göre, en doğal eğitimde oyunla olacaktır. Ve diyebilirim ki bu, klasik eğitim metotlarından daha etkili olacaktır. Özellikle Cook’un drama yöntemindeki oyunlarda bütün anlamları görmek, bunun bir kanıtı niteliğindedir.
21.yy’da öğrenmek eğitimde söz sahibi kitleye göre klasikleşmiş Powerpoint slaytları sanılmasının aksine, öğrenmek bir şeyi uygulamak ya da yapmaktır. Cook bunu Shakespeare oyunları üzerinden açıklamayı tercih eder. Ona göre Shakespeare oyunları çalışmak için değil, oynanmak içindir.
“Oyun” kavramını eğitimin bir parçası yapmak isteyen Cook, oyunu “yapmaya değer tek iş” ve insan doğasında varolan bir etkinlik olarak görmüş, “Eğitimde Drama” alanının varlığına ilişkin bir programın ipuçlarını veren kişi olmuştur.
[4] Oyun Yolu
