Sosyal inşacılık teorisine göre etrafımız hakkında bildiğimiz birçok şey tek başına gerçek değildir. Şeylerin gerçeklikleri ve varoluşları onlara ortak bir toplumsal anlaşma sonucunda bireyler tarafından gerçeklik atfedilmesidir. Kimliğimiz diğer insanlarla olan etkileşim ve toplumun beklentilerine karşı verdiğimiz tepkilerin toplamından oluşmaktadır.
Başlıklar
Sosyal inşacı Yaklaşımın özellikleri nelerdir?
Sosyal inşacı yaklaşıma göre:
- Uluslar, kitaplar, paralar vb. insanlar olmadan var olamazlar.
- Uluslar ortak bir dili ve tarihi paylaşan topluluklardır.
- Sosyal inşacı yaklaşım güçlü ve zayıf olabilmektedir.
- Toplumsal dünya tipleştirme ile inşa edilmektedir.
- Nesnel toplumsal gerçeklik toplumsal eylem tarafından yaratılır.
- Gerçekliğin öznel ve nesnel nedenleri birbirine zıt değildir.
Güçlü ve Zayıf Sosyal İnşacılık Nedir ?
Güçlü sosyal inşacılık, tüm gerçekliğin dil ve sosyal alışkanlıklara bağlı olduğu ve tüm bilginin toplumsal bir inşa olduğunu savunmaktadır. Yaklaşıma göre, muhakkak olan hiçbir gerçeklik yoktur. İnşacı yaklaşımın bu yönüne en çok yöneltilen eleştirilerden birisi doğal olayların sosyal etkisini dikkate almıyor oluşuna yöneliktir. Gerçeği aslolan gerçeklik üzerinden değil salt bireyin düşüncesi üzerinden açıklamaya çalışan bir teoridir.
Zayıf sosyal inşacılık, toplumsal yaratıların en nihayetinde köklü muhakkak gerçekliklere dayandığını başka hiçbir gerçekliğe dayanmadığını savunan inşacılık türüdür. Muhakkak gerçek dendiğinden açıklanması zor gelebilmektedir. Çünkü başka herhangi bir şey ile açıklanmayan bir durumu düşünmek bir hayli güç olmaktadır. Esasında muhakkak gerçekler sosyal anlaşma ile oluşturulan kurumsal gerçekliklerden ayrılmaktadır. Başka bir hakikate dayanmamaktadır. Örnek verecek olursak paraya biçilen değer insanların biçtiği değere dayanır kendinde bir değeri yoktur.
Sosyal inşacılığın en temel sorusu nedir?
Sosyal inşacı yaklaşımın temel sorusu , bir şeyi gerçek yapan nedir? sorusudur.
Sosyal inşacı yaklaşımın temsilcileri kimlerdir?
Peter L. Berger ve Thomas Luckmann sosyal inşacı yaklaşımın temsilcileridir. Gerçeklik onlara göre toplumsal bir inşadır ve inşa edilerek meşruiyet kazanmıştır. Birey karar alıcı pozisyonda bir fail olarak gerçekliğe meşruiyet kazandırır. Bu kapsamda Berger ve Luckmann çeperinden inşacılığın sentezci bir yaklaşımın ürünü olduğunu söyleyebilmekteyiz.
- Sosyal inşacı yaklaşım ile toplumsal cinsiyet konusunu tartışınız.
- Berger ve Luckmann’ın sosyal inşacılık anlayışı nedir ? Kısaca açıklayınız.
- Kimlik bireysel anlamda mı yoksa toplumsal anlamda bir inşanın ürünü müdür? Sosyal inşacılık kuramına göre yorumlayınız.
Kaynakça:
Alpman, P. S. (2018). SOSYAL TEORİNİN KONUSU OLARAK KİMLİK: SOSYAL İNŞACI YAKLAŞIM. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 21(2), 1-28.
Kuş, E. (2007). Sosyal bilim metodolojisinde paradigma dönüşümü ve psikolojide nitel araştırma. Türk Psikoloji Yazıları, 10(20), 19-41.
AKFIRAT, S. (2019). SOSYAL KİMLİK YAKLAŞIMININ BİLİM FELSEFESİNİN POZİTİVİZM, SOSYAL İNŞACILIK VE ELEŞTİREL GERÇEKÇİLİK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, (28), 405-420.
