Küreselleşme, bizlerin giderek artan bir biçimde tek bir dünya içerisinde yaşadığımız, öyle ki bireylerin, grupların ve ulusun birbirine bağımlı hale geldiği olgusuna göndermede bulunmaktadır. Küreselleşme çokluk yalnızca bir ekonomik olgu olarak betimlenmektedir. Küreselleşme, siyasal, toplumsal, kültürel ve ekonomik etkenlerin bir araya gelmesi ile ortaya çıkmıştır. Küreselleşme her şeyden önce, dünyanın her tarafındaki insanlar arasındaki iletişimin hızını ve kapsamını arttıran bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişme tarafında yönlendirilmiştir. Küreselleşmenin ortaya çıkışında bilgi ve iletişim teknolojisindeki gelişmeler ile ekonomik ve siyasal faktörler bulunur. Bunların sonucunda iyi ve kötü etkenler hayatımıza dahil olmuştur.
İyi etkenlerden örnek verecek olursak; teknoloji ilerlemiş ve insanlar arası iletişim daha kolay yollarla sağlanmıştır. Bilgi, daha ulaşılabilir olmuştur ve bilgi teknolojisi dünyanın her yanındaki insanlar arasındaki iletişim olanaklarını ve olaylar hakkındaki bilgi akışını kolaylaştırmıştır. Her gün küresel haberler, görüntüler ve bilgiyi insanların evlerine girmekte, onları doğrudan ve sürekli olarak dış dünyaya bağlamaktadır. Haberler sonucunda ise insanların düşünce biçimlerini ulus-devlet düzeyinden küresel sahneye yöneltmeleri sonucunu vermiştir. İnsanlar iletişim teknolojisiyle farklı kültürlerden arkadaşlıklar, dostluklar edinip o ülke veya o ülkeye ait kültürleri öğrenme, yakından tanıma fırsatını yakalamışlardır. Küresel iletişimdeki patlama, teknoloji ile dünyanın telekomünikasyon altyapısındaki bir dizi önlemi ilerleme tarafından kolaylaştırılmıştır. Mekanik araçlar yardımıyla teller ve kablolar üzerinden gönderilen analog sinyallere bağlı olan geleneksel telefon iletişimi yerini, büyük miktarlarda bilginin sıkıştırıldığı ve sayısal olarak ilerlediği bütünleşmiş sisteme bıraktı. Bir başka iyi yön söyleyecek olursak teknolojik aletlerin artması ile iş olanakları azalırken teknoloji aletleri sayesinde işler daha hızlı ve zahmetsiz hale dönüşmüşlerdir. Ekonomik tarafından ise insanlar bu teknoloji aletlerine yakından ilgi duyarak bu aletleri aldığında ülke ekonomisine katkıda bulunur ve bunun sonucunda ekonomide kalkınma gözlemlenir. Ardından ekonomide artık ağırlıksız ve somut olmayan etkinliklerin egemenliği artmıştır. Bu ağırlıksız ekonomi, bilgisayar yazılımı, medya ve eğlence ürünleri ile internete dayalı hizmetler gibi ürünlerin temellerini bilgiden aldıkları bir ekonomidir. Küreselleşen koşullarda rekabet gücüne sahip olmak için, iş dünyası ve şirketler kendilerini, daha esnek ve daha hiyerarşik bir yapıya sahip olacak şekilde yeniden yapılandırdılar. Ulus aşırı şirketler ise ekonomik küreselleşmenin kalbinde yer alırlar bu şirketler bütün dünyadaki ticaretin üçte ikisinden sorumludur; dünya üzerinde yeni teknolojilerin yayılmasında aracılık ederler ve uluslararası finansal piyasalardaki büyük oyunculardır. Bir gözlemcinin dikkat çektiği gibi, bu şirketler “çağdaş dünya ekonomisinin başını çekerler” (Held 1999). Küreselleşme sonucunda imalat sanayiinin giderek artan bir biçimde küreselleşmesi nihai bir ürünü ortaya çıkaran dünya çapındaki işgücü ve üretim ağları gelişim sağlamıştır.
Küreselleşme teknolojisi sonucunda hayatımızda bazı kötü örneklerde çıkmıştır. İnsanlar tamamen teknoloji çağına ayak uydurduğu için bazı geleneklerden uzak kalınmıştır. Mesela; önceden küçük çocukların dışarıda arkadaşlarıyla oynaması ve fiziki olarak arkadaşlarıyla temas etmesi, karşılıklı sohbet havasını yerini artık sanal ortamlarda iletişim ve oyunlar almıştır. Herkes bilgiye kolay ulaşabildiği için bunu kötüye kullanan insanlar çıkıp yalan bilgiler ortaya atmıştır ve çoğu insan bunu doğru olarak algılamıştır. Yani teknolojik küreselleşme kirli bilgiyi doğurmuştur. İnsanlar, bir klavye uzağındaki insana yanında diyemeyeceği şeyleri teknoloji ile söyleme cesareti bulmuştur. Toplumda artık suçlar, soygunlar, hakaretler ve tacizler teknolojik ortamlarda işlenmeye başlanmıştır. Bütün insanlar arası iletişim kopukluğu meydana gelirken sınıfsal adaletsizlikler de ortaya çıkmıştır. Kimse elindeki ile yetinmeyip daha üst ve yeni modelleri almak için çabalar hale gelmiştir. Bu da ülkede birçok insanı borçlu hale getirmiştir. Sonucunda ise, bu tutumlar popülizmi ortaya çıkarmıştır. Siyasal boyut olarak örnek verecek olursak; hangi ülke teknolojide yeni ve daha gelişmişini piyasaya sunarsa o ülke daha çok kazanç sağlar ve ün yapar. Şu an hayatımızda olan salgın hastalık döneminde görüyoruz ki bu teknoloji sayesinde artık bir yere gitmeden yemek, eşya, kıyafet ve birçok şeyi tek tuşla sahip olabiliyoruz fakat insanların bu duruma hastalık geçtikten sonra da devam etmesi halinde hareketsiz kalan bireyin obezite ve birçok hastalığı beraberinde getireceğini düşünebiliriz.
Küreselleşme ile hayatımızda birçok riskler artmıştır; kentleşme, trafik kirliliği, küresel hava olayları, çevresel riskler gibi birçok etkenler artmış olup hayatımızı gelecek zaman için kısıtlayacağına kanaat edebiliriz.
KAYNAKÇA:
- Sosyolojiye Giriş, Anthony Giddens
- Prof. Dr. Abdullah Topçuoğlu Ders Notları
