İlkçağ Felsefesinin Özellikleri, Düşünürleri ve Dönemleri

İlkçağ felsefesinin özellikleri şu şekildedir (Gökberk, 2003);

• İlkçağ felsefesi içerik ve düşünce sistemi bakımından çok tanrılı dinlere ve mitolojiye tepki niteliğindedir.
• İlkçağ felsefesi kişisel, sistemli ve bağımsızdır.
• Bu dönemde çoğunlukla doğa felsefesi alanına yönelim olmuştur. İlk konu bu olmuştur.
• İnsan, Tanrı ve doğa kavramları bir arada bağlamları ile birlikte ele alınmıştır.
• İlkçağ felsefesi özellikle sezgi ve inanca dayalı olmaktan ziyade akla dayalı olması bakımından mitoloji ve tinsel düşünce sistemlerinden ayrılmaktadır.
• İnsanın, toplumun, ilişkilerin ve görünen arkasında olan temel değişmezliğin ne olduğunun arayışında olunan bir felsefe dönemidir.
• İlkçağ felsefesi, kendinden önceki düşünceleri ve düşünürleri de birikimine katarak bunları sistemli bir şekilde geleceğe aktarmayı hedeflemektedir.
• Oluşan düşünürler kadrosu daha sonra gelişen birçok bilim dalına öncüllük etmiştir.

İlkçağ Felsefesinin Ana Teması Nedir?

İlkçağ felsefesinin ana teması bilgidir. Bu dönemde ‘bilgi için bilgi’ anlayışı hakimdir. Elde edilmek istenen ilk bilgi de ‘her şeyin kökeni’dir. Her şeyin kökeninin ne olduğu sorusu özellikle Pre-Sokratikler için temel çalışma sorusudur. Var olan ‘şey’lerin temelinde ne olduğunun açıklanması onlar için öncelikli bir çabaydı (Arslan,2021). Bu çaba etrafında gelişen düşüncelerin tamamı da doğal süreçte doğa felsefesinin temelini oluşturmuştur.

İlkçağ Felsefesinin Dönemleri Nelerdir?

İlkçağ felsefesinin dönemleri:

• Sokrates Öncesi Dönem (Pre-Sokratikler) – İ.Ö. 6. Ve 5. yüzyıl
• Platon ve Aristoteles Dönemi (Sistematik Dönem) – İ.Ö. 5. Ve 4. yüzyıl
• Aristoteles Sonrası Dönem (Helenistik Dönem) – İ.Ö. 3. Ve 1. yüzyıl
• Yeni Platonculuk Dönemi (Dini Dönem) – İ.Ö. 1. ve İ.S. 6. yüzyıl

İlkçağ Felsefesi Kaçıncı Yüzyıl?

İlkçağ felsefesi İ.Ö. 700 ve İ.S.500 yılları arasında yaşanan düşünsel dönemi kapsamaktadır. Böylece İlkçağ felsefi İ.Ö. 7.yüzyıl ile İ.S. 5.yüzyıl arasındaki felsefi süreci ifade etmek amacıyla kullanılmaktadır.

Felsefede İlkçağ Düşünürleri Kimlerdir?

Felsefede ilkçağ düşünürleri:

1. Thales
2. Anaksimandros
3. Anaksimenes
4. Pythagoras
5. Herakleitos
6. Parmenides
7. Zenon
8. Ksenophanes
9. Empedokles
10. Anaksagoras
11. Demokritos
12. Sokrates
13. Platon
14. Aristoteles
15. Panaitios
16. Poseidonios
17. Seneca
18. Epiktetos
19. Epiküros
20. Pyrrhon
21. Plotinus

İlkçağ Felsefesi Hangi Konular Üzerinde Durmuştur?

İlkçağ felsefesi doğa, ruh, varlık, bilgi, din gibi konular üzerinde durmuştur. Doğa belki de üzerinde en çok düşünülen, sorular sorulan ana tema olarak değerlendirilmektedir. Bu dönemde insanlar din, vahiy veya gelenek gibi kaynaklara başvurmadan dünyayı kendi akılları çerçevesinde anlamayı amaçlamışlardır. Dönemin düşünürleri ise bu kendi aklıyla düşünme eylemini pratik hale dönüştürmek için sürekli sorular sormuşlardır. Bu nedenle felsefenin özünde de soru sorma eylemi bulunmaktadır (Cevizci,2010).

İlkçağ filozoflarının özellikle üzerinde durdukları konulardan biri de ‘arche’dir. İlk amaçlardan biri her şeyin kendisinden kopup geldiği düşünülen ilk maddeyi yani archeyi bulmaktır. Thales, Anaksimenes gibi Milet Okulu düşünürleri en çok bu konu üzerinde durmuşlardır. Daha sonra Elea Okulu düşünürleri ise bir devamlılık sorunsalı olarak ‘Değişim mümkün müdür?’ sorusu üzerine cevaplar aramışlardır. Herakleitos gibi Efes Okulu düşünürleri ise değişimin sorunluluğu üzerinde durmuşlardır. Atomcu Okulun üzerinde durduğu temel konu ise adlarından da anlaşılacağı üzere maddecilik olmuştur (Politzer,1999).

Kaynakça

• Arslan, Ahmet (2021), İlkçağ Felsefesi Tarihi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 12. Basım, İstanbul.
• Cevizci, Ahmet (2010), Felsefeye Giriş, Nobel Yayınları,3. Basım, Ankara.
• Gökberk, Macit (2003), Felsefe Tarihi, Remzi Kitapevi, 14. Basım, Ankara.
• Politzer, Georges (1999), Felsefenin Temel İlkeleri, Sosyal Yayınlar, 8. Basım, İstanbul.

İlgili İçerik: Felsefenin Ortaya Çıkışı