Apoloji kelime anlamı olarak savunma, övgü, birinin yararına konuşma, özür dileme gibi anlamları kapsayan kavramdır. Kelimenin genel olarak ilk akla gelen anlamı “savunma amacı ile yapılan konuşmalar” dır. Doğaçlama özelliği taşıyan apoloji savunma içeren edebi bir tür olmasına bağlı olarak eser sahibinin savunma yapmak için hızlı ve etkili bir şekilde düşünmesine ve üretmesine odaklanır. Hristiyanlık dininde sıkça kullanılan apoloji, terim anlam olarak ele alındığında suçlama karşısında Hristiyanlığı savunmaktır. Hristiyanlığa karşı yapılan saldırılar ve suçlamalar doğrultusunda Hristiyanlığı savunan eserlere apoloji denmektedir.
Apoloji somut olarak saldırılara ve suçlamalara karşı bir savunma olmasından ziyade genel bağlamda Hristiyanlığın, Hristiyan olmayanlara ya da Hristiyanlığa bağlı olmasına rağmen bağlılık doğrultusunda hareket etmeyen faaliyetlere karşı yapılan savunmaları da kapsamaktadır.
Felsefede Apoloji Kavramı
Felsefenin bir dalı olan apoloji, yukarıda da bahsedildiği gibi savunma anlamını taşımaktadır. Felsefi olarak bakıldığında, felsefi argümanı diğer argümanlarla karşılaştırıp eleştirmek için bir savunma yapmak amacıyla kullanılır. Tanrı’nın varlığını savunur ve din felsefesinin yapıtaşlarını ele alır. Dinin doğruluğunu ya da yanlışlığını mantıksal ve bilimsel bir çerçevede rasyonel olarak inceler.
Apoloji Neden Kullanılmıştır?
Apolojinin savunma anlamı taşıdığı yukarda belirtilmiştir. Bu bağlamda apolojinin kullanılma nedeni Hristiyanlığa karşı yapılan saldırılar karşısında bir savunma yapmak içindir. Örnekle desteklemek gerekirse; Justin “akla uygun olan her şey Hristiyanlığa aittir ve Hristiyanlığa ait olan her şey de akla uygundur” sözü ile Hristiyanları hoşgörü, saygı ile yaklaşılması ve Hristiyanlara yapılan zulümlerin bitmesi gerektiğini savunmuştur. Daha farklı örneklerle İskenderiye İlahiyat Okulu ve okulun en önemli iki temsilcisi Clement ve Origen gösterilebilir. Origen, Celsus’a (Celsus Hristiyanlık karşıtı) yazdığı eserde apolojinin en önemli eserlerinden bir tanesini vermiştir.
Apolojektik Nedir?
Apolojektik ,Hristiyanlığı savunma amacı doğrultusunda savunma yollarını ve savunma araçlarını araştıran ve bunu mantık ile akıl çerçevesinde yapan Hristiyan teolojisi dalıdır. Amaç Hristiyanlığa karşı hangi türde saldırıların yapılacağını ve yine Hristiyanlığın bu saldırılara karşı ne durumda olduğuna bağlı olarak nasıl önlemler alınacağını tespit etmeyi amaçlayan yöntemdir.
Keşfedin: İdealizm Nedir?
Kaynak:
Hıristiyan Düşüncesinde Apoloji ve St. Thomas Aquinas Cilt: 14, Sayı: 2, 2005 s. 135-146 dergipark
