Ortak bir hayat sürmek için bir araya gelen eşler, kimi sebeplerden dolayı evlilik birliğini sağlıklı biçimde devam ettirememekte ve evlilik birliğinden beklenen yararı elde edememektedir. Çiftler, bu ve benzer durumlarda anlaşarak evlilik birliğini yasal olarak noktalamak ister. Ancak eşler, boşanma konusunda her zaman ortak paydada buluşamayabilir. Bu noktada ise artık boşanma süreci çekişmeli boşanma olarak adlandırılır.
Çekişmeli boşanma davası hakkında, çok uzun yıllar sürdüğü yönündeki yerleşik kanı doğru değildir. Anlaşmalı boşanma davasına göre, doğası gereği daha uzun süren çekişmeli boşanma davası, emsal davalarda deneyim kazanmış uzman bir boşanma avukatı nezaretinde ilerlendiğinde oldukça kısa zamanda dahi sonuçlanmaktadır.
Çekişmeli boşanma davası:
Türk Medeni Kanunu madde 166/3 üzere düzenlenmiş olan anlaşmalı boşanma davasının haricindeki bütün boşanma gerekçelerine dayanarak açılan boşanma davasına ve boşanma davasına muhatap eşler arasında boşanmaya ve boşanmanın ferilerine karşı mutabakat bulunmayan boşanma davalarına denir.
Çekişmeli Boşanma Davasında Yetkili Mahkeme
Boşanma davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemesi olup yetkili mahkeme, eşlerden herhangi birisinin yerleşim yeri mahkemesidir. Eğer, yetkili olmayan bir mahkemede açılırsa, başvuru yapılan mahkeme tarafından yetkisizlik gerekçesiyle dava, usulden reddedilir.
- Çekişmeli Boşanma Dava Ücreti
Çekişmeli boşanma davası için her yıl farklı miktarlarda olan başvuru harcını ödemek gerekir. 2021 yılı için bu tutar kırk beş TL’dir. Bunun yanı sıra gider avansının yatırılması gereken durumlar da olabilir, söz gelimi tanık dinlenmesi veyahut bilirkişi raporunun talep edilmesi…
Boşanma davası, alanında deneyimli ve hukuka hakim bir avukat ile açılacaksa avukat için de ayrı bir ücret ödenecektir.
- Çekişmeli Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Çekişmeli boşanma davası süresi birçok parametreye bağlı değişmektedir. Davanın süresini etkileyen en önemli faktörler:
- Deliller
- Tanıklar
- Bilirkişi İncelemesi
- Mal Rejimi
- Çocukların Durumu
Gibi hususlar sürecin uzamasına etki eden unsurlardır.
Çekişmeli Boşanma Davası ve Özel Boşanma Sebepleri
Çekişmeli boşanma davası iki farklı başlık altında açılabilir. Bunlardan birincisi özel bir diğer adıyla mutlak boşanma sebepleri, ikincisi ise genel boşanma sebepleridir. Söz konusu boşanma davasında, TMK madde 161 ile 165 arasındaki nedenlerin varlığının ispatı halinde dava hakimi boşanma kararını vermek durumundadır.
- Boşanma davasını açan eş, eğer boşanma nedeni, özel boşanma sebepleri üzerinde temellendirmiş ve bu şekilde davayı açmış işe boşanmak üzere olduğu eşinin kusurlu olduğunu ispat etmek mecburiyetinde değildir. Bu noktada söz konusu özel boşanma gerekçesinin ispat edilmesi, kararın verilmesine kafi gelecektir.
Özel (Mutlak) Boşanma Sebepleri
- Zina (Aldatma) Sebebiyle Çekişmeli Boşanma Davası
Aile birliği içerisinde eşlerin birbirine karşı yükümlülükleri vardır. Bu yükümlülükler içinde değerlendirilen sadakat yükümlülüğünü aykırı bir davranış olan zina, özel boşanma nedenleri arasında yer alır. Eşlerden birisi, evlilik birliği içinde, eşinin dışında bir karşı cins ile cinsel ilişki kurması zina olarak adlandırılır. Zina, kelime anlamı itibarıyla cinsel birlikteliği ifade eder. Fakat Yargıtay, bu anlamı daha geniş ele almakta ve teşebbüs aşamasındaki olayları veya zina yapıldığı izlenimini doğuran vakaları da zina gerekçesi ile açılan boşanma davası olarak kabul etmektedir.
Zina gerekçesiyle açılan çekişmeli boşanma davası, hak düşürücü süreye tabidir. Zina olayını öğrenen eşin, öğrenme tarihinden itibaren altı ay ve her halde zina olayının tamamlanmasından itibaren beş yıl içinde dava açması gerekmektedir. Öte yandan zina nedeniyle eşini affetmiş diğer eşin aynı gerekçe ile dava açma hakkı bulunmamaktadır. Affetme şekli sözlü yahut yazılı olabilir.
- Zina gerekçesiyle açılmış boşanma davasında zina fiilini gerçekleştiren eşten tazminat hukuku esasları uyarınca manevi tazminat isteminde bulunulabilir.
- İyi bir eş olmak ile iyi bir anne – baba olmak, hukuk önünde farklıdır. Bu nedenle çocukların, genel hükümler çerçevesinde belirlenir. Farklı bir deyişle çocuğun üstün menfaatini sağlayan eş, zina yapan eş olsa dahi velayet zina yapan eşe verilebilir.
Hayata Kast, Pek kötü ya da Onur Kırıcı Davranışlar Sebebiyle Boşanma Davası
- Hayata Kast: Eşlerden birinin, diğer eşe karşı kasıtlı fiiller ile eşin hayat hakkına karşı yönelen tüm davranışları ifade eder.
- Pek Kötü Muamele: Dövme, aç ve susuz bırakma ve bilinçli bir şekilde hastalık bulaştırma gibi davranışlar Yargıtay kararlarınca pek kötü muamele olarak kabul etmektedir. Ancak hangi eylemin pek kötü muamele sınıfına gireceği hakim takdirine bırakılmıştır.
- Onur Kırıcı Davranış: Toplum önünde aşağılama, küçük düşürme, küfür etme ve hakaretler savurma, onur kırıcı davranışlar olarak kabul edilmektedir. Şaka ile söylenmiş sözler, bu kapsamda değerlendirilmemektedir.
Bu sebeplere dayanarak açılan boşanma davasının, söz konusu olayların öğrenilmesi tarihinden itibaren altı ay ve her halde beş yıl içinde açılması gerekir.
Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedenleriyle Boşanma Davası
Eşlerinden birisinin haysiyetten yoksun bir yaşam sürmesi yahut küçük düşürücü bir suç işlemesi halinde diğer eşin evlilik birliğini devam ettiremeyecek duruma gelmesi, her zaman çekişmeli boşanma davası açmasına olanak tanır. Bu ve benzer durumlardaki eş, liyakat sahibi çekişmeli boşanma avukatı ile birlikte boşanma davası açabilir ve hak kaybına uğramaksızın eşinden boşanabilir. Küçük düşürücü suçlar:
- Hırsızlık
- Dolandırıcılık
- Rüşvet
- İrtikap
- Hileli iflas
- Uyuşturucu madde kullanmak
- Uyuşturucu madde ticareti yapmak
Gibi suçlardır.
Terk Nedeniyle Çekişmeli Boşanma Davası
Terk nedeniyle çekişmeli boşanma davası MK m.164’te düzenlenmiştir. Bu davanın açılabilmesi için:
- Eşlerden birisi, evlilik birliği sebebiyle doğan yükümlülüklerini karşılayamaması sebebiyle ortak yaşanılan konutu terk etmesi halinde,
- Haklı bir gerekçe gösterilmeksizin farklı bir yerde yaşayan eşin, ortak konuta dönmemesi halinde,
- Eşlerden birisi, diğer eşi ortak yaşanan konuttan ayrılmaya, terk etmeye zorlaması halinde,
- Haklı bir gerekçe gösterilmeksizin, eşlerden birinin diğer eşi ortak yaşanan konuta dönmesine engel olması halinde
Dava açılabilir. Ancak bazı şartların da karşılanıyor olması gerekir. Bu şartlar:
- Ortak konutun terk edilmesinden sonra en az altı ay ve kesintisiz bu durumun devam etmesi,
- İfade edilen usullere uygun uyarılmasına rağmen evi terk eden eşin haklı bir gerekçe göstermeden ortak yaşanan konuta dönmemesi.
Akıl Hastalığı Nedeniyle Çekişmeli Boşanma Davası
Eşlerden birisinin akıl hastası olması nedeniyle diğer eşin ortak yaşam sürmesine olanak kalmaması halinde ve söz konusu hastalığın iyileşmesine imkan bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporu ile sabit ise bu takdirde eş, akıl hastalığı nedeniyle boşanma davası açabilir.
Akıl hastalığı nedeniyle açılacak boşanma davası hak düşürücü süreye tabi olmayıp her zaman açılabilir.
Tüm boşanma davalarında, benzer davalar ile uzmanlığını pekiştirmiş, hukuki liyakatini ispatlamış deneyimli bir hukukçu ile birlikte hareket etmek oldukça faydalı olur. Zira, çekişmeli boşanma avukatı ile birlikte hareket etmek, hak kaybı yaşanmasının önüne geçeceği gibi aynı zamanda lehte neticenin elde edilmesi için de oldukça önemlidir.
