Dini bilgi, özne yani insan ile nesne arasındaki ilahi değerlere ve inançlara bağlı olan ilişkidir. Dinsel bilgi, çoğunlukla evreni ve insanı yaratan varlığın en doğru bilgiye sahip olduğu düşüncesi üzerine kurulmuştur. Us (gerçek bilgi) Tanrı’nın kendisindedir. Bu nedenle ispatlanma ihtiyacı duyulmaz, hatta sorgulanmaz. Dolayısıyla dogmatik bir bilgi türüdür.
Dini bilgi, içerik olarak, insanların nasıl yaşamaları gerektiğini, neler yapmaları ve yapmamaları gerektiğini içermektedir. Bu konuda dini bilgi, peygamberlerin sözlerini ve dini kitapları, zaman zaman mitleri (din inanışlarına göre) referans göstermektedir.
Başlıklar
Dini Bilgi Özellikleri
Dini bilgi özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
- Dini bilginin elde edilme yöntemi sezgidir.
- Dini bilgiye ulaşma yolu ise vahiydir.
- Yani sorgulamaya ve eleştiriye tamamen kapalıdır.
- Dini bilgi sınanamaz, olduğu gibi kabul edilir.
- Doğa üstü -metafizik- açıklamalarda bulunur.
- Dini bilginin kaynağı ilahidir.
- Değişmez ve kesin bilgilerdir.
- Bilginin kaynağının Tanrı olması sebebiyle dini bilgide doğaya uygunluk aranmaz.
Dini Bilgi Örnekleri
Dini bilgi örnekleri aşağıdaki gibi çoğaltılabilir:
- Müslümanların peygamberi Hz. Muhammed’dir.
- Kudüs bütün semavi dinler için kutsal sayılan bir şehirdir.
- Budizm’de reenkarnasyona yani ölümden sonra doğumun tekrarına inanılmaktır.
- İslam dininin kutsal kitabı Kur’an-ı Kerim’dir.
- Yahudi din adamlarına haham denir.
- Hristiyanların ibadet mekanları kiliselerdir.
İslam’da Dini Bilgi Nedir?
İslam’da dini bilgi, doğru ve ahlaklı yaşamı öğütleyen ve İslamiyet’in gereklerini içeren bilgi olarak tanımlanmaktadır. İnsanlara İslamiyet’i anlatan, Müslümanlığın gerektirdiklerini aktaran bilgilerdir. Dolayısıyla aynı zamanda da doğru, ahlaklı ve dürüst bir yaşam hakkında da bilgi aktarımı sağlar.
Dini Bilgi ve Felsefi Bilginin Farkları
- Dini bilgi dogmatiktir ancak felsefi bilgi sürekli sorgulanabilir ve eleştirilebilir.
- Dini bilgiyi düşünceye dayalı iken felsefi bilgi akla ve sorguya dayalıdır.
- Felsefi bilgi bir insan ürünü iken dini bilginin kaynağı ilahidir.
- Dini bilgi kalıcıdır ancak felsefi bilgi değişkendir.
- Dini bilgide şüpheye yer yoktur, felsefi bilginin ise temelinde hep bir şüphe yatar.
Dini Bilgi ve Felsefi Bilginin Ortak Özellikleri
- Her iki bilgi türünün de temel amacı insanı ve evreni anlamak, evrene ve insana dair soruları cevaplamaktır.
- Değer, ahlak, varlık gibi temel kavramları konu edinmektedirler.
- Her iki bilgi türünde de ruh, tin, Tanrı gibi ortak çalışma alanları bulunmaktadır.
- Hem dini bilgi hem de felsefi bilgi ‘hakikat’ arayışı içerisindedir.
Dini Bilgi ve Bilimsel Bilgi Arasındaki Farklar
- Dini bilgi dogmatiktir ama bilimsel bilgi eleştireldir, sorgulanabilir, yanlışlanabilir veya doğrulanabilir.
- Dini bilgi kesinlikle değişmez ama bilimsel bilgi zamanla değişebilir.
- Bilimsel bilgi deney ve gözleme dayalıdır ancak dinsel bilgi ilahidir.
- Dini bilgi insanın manevi yaşantısını açıklamaya çalışırken bilimsel bilgi evrensel konulara dair açıklamalar yapmayı hedeflemektedir.
- Dini bilgi, bilimsel bilgiden çok daha eskidir ancak buna rağmen birikerek ilerleyen bilgi türü bilimsel bilgidir.
İlgili İçerik: Bilgi Türleri Nelerdir?
