Öğrenme güçlüğü diğer bir adı ile disleksi, toplum özelinde çok az karşımıza çıkan hastalık çeşitlerinden biri. Bireyin normal zekâ düzeyinde olmasına ve hayatını idame ettirmesine karşın; dilde, okuma ve yazma becerisinde sıkıntılar yaşamasına sebep olan özel bir öğrenme güçlüğüdür. Gündelik hayatın içerisinde fiziksel olarak çok belirginlik olmasa da bireyin öğrenme ve bir takım yetilerini yerine getirmede sıkıntı yaşamasıdır.
Disleksi rahatsızlığına sahip bir birey, konuşmayı ve sesleri tanımlasa bile, sesin kelimeler ile ilişkisini öğrenme de problem yaşar. Genellikle okuma problemi olarak karşımıza çıkan disleksi, dikkati ve hafızayı da içine alarak beynin dili ilgilendiren bölgesine etki eder. Bir tedavisi olmamasına rağmen erken teşhis ve tedavi son derece olumlu sonuçlar doğurur. Fakat hiçbir zaman yardım ve tedaviye gecikme söz konusu olmaz.
Başlıklar
Disleksi Ne zaman Ortaya Çıkar? Belirtileri Nelerdir?
Disleksinin en erken ortaya çıktığı zaman çocukluk zamanlarıdır. Özellikle çocukların ses çıkarma ve sesleri algılama zamanı olan 1-2 yaş aralığında ortaya çıkar. Fakat küçük bir ayrıntıyı da paylaşmak isteriz ki konuşma da yaşanacak her gecikme disleksi değildir. Peki, belirtiler nelerdir? Hep birlikte inceleyelim.
BELİRTİLER;
Çocuklar okul çağına gelmeden önce disleksinin var olup olmadığı çok net anlaşılmayabilir. Fakat, disleksinin olduğuna işaret birkaç ipucu vardır. Bu durumla birlikte genel de çocukta sorun olduğunu fark eden ilk kişi öğretmeni olur.
Şiddeti bireyler arasında farklılık gösterir. Bu yüzden durumun ne kadar şiddetli olduğu okuma yazma öğrenmeye başlandığı zaman öğretmen tarafından fark edilir. Okul öncesi bir çocuğun disleksi riski altında olduğunu gösteren ibareler yani disleksi belirtileri şunlardır;
- Geceleri konuşma eğilimi,
- Yeni kavramları öğrenmede zorluk yaşama,
- Kelimelerin ses sıralamalarını karıştırma ya da benzer kelimeleri ayırt etme de zorluklar yaşama,
- Harf, renk ve sayıların isimlerini anımsamada zorluk yaşama,
- Tekerleme ya da kafiye de söylem zorluğu oluşması.
Okul çağına gelmiş, okula gitmeye yakın çocukta ve gençler üzerinde görülen öğrenme güçlüğü belirtileri ise şu şekildedir;
- Yaşına göre beklenenden az öğrenme ve gelişme,
- Yavaş ve zorla okuma, yazma yapabilme,
- Hecelemede zorluk yaşama,
- Okuma içeren faaliyetlerden sevmeme ve onlardan kaçınma,
- İsimleri veya kelimeleri telaffuz edememe ve ya hatırlama problemi,
- Okuma yazma faaliyetleri için gereğinden fazla süre harcama,
- Hikâye özetlerinde zorluk,
- Yabancı dil öğrenmede ve ezberlemede zorluk,
- Bireyin kendini anlatırken cümleleri arasında bağlantı bozuklukları ve mantık hatalarının bulunması,
- Matematik problemlerini halletme de zorluk bulunur.
Disleksi Nasıl Tedavi Edilir?
Disleksi, beyin anomalilerinin altında yatan bir problem olduğu için keskin ve net bir tedavisi yoktur. Üzülerek söylememiz gerekir ki disleksi maalesef yaşam boyu süren bir problemdir. Fakat erken tespit her zaman olduğu gibi burada da yaşam kurtarır. Erken tespit sonucu ilerlemesi engellenebilir. Dışarıdan ekstra destek sayesinde birey yaşama adapte olabilir. Birden fazla duyuya hitap edilerek yapılacak öğrenme şekilleri ve diğer bireylere kıyasla fazla tutulan ekstra zaman bireyin kendisini iyi ve yeterli hissetmesini sağlayacaktır.
Disleksi ile Yaşam Ve Destek Alma
Disleksi rahatsızlığı olan çocuklar için duygusal destek alma ve okuma içermeyen etkinliklerde gösterilen başarı aşırı önemlidir. Hatta disleksi olan çocuklara karşı destekleyici durumda olmak da bir o kadar önemlidir. Okuma zorlukları çocuğun özgüvenini kötü etkileyebilir. Çocukla iletişime geçerek öğrenme güçlüğü rahatsızlığının bulunduğunu ve bunun kendisine dayalı bir başarısızlık olmadığını iyice açıklamak çok önemlidir. Çocuk bu durumu ne kadar iyi kavrarsa, öğrenme sorunu ile de o denli iyi başa çıkabilir.
Çocuğun evde kendi başına öğrenimine yardımcı olmak için gerekli; önlemleri belirleyerek, öğrenim görmesi adına temiz, sessiz ve düzenli çalışma zamanı geliştirilmesi önerilir. Çocuğunun yeterince dinleme yaptığından ve düzenli, sağlıklı beslendiğinden mutlak suretle emin olmak önemlidir.
Çocuğun öğretmenleriyle iletişim halinde olmak ve bilgi paylaşımı yapmak önemlidir. Öğretmenler ile sık sık konuşup, danışarak okulda ki gelişimi takip edilmelidir. Hatta gerekirse, okuma gerektiren sınavlar için çocuğa fazladan süre verilmesi istenmelidir. Çocukları benzer öğrenme güçlüğü yaşayan ebeveynlerle iletişim halinde kalmak adına bir destek grubuna katılıp orada bulunmak, disleksi ile başa çıkma konusunda yardımı olacaktır. Destek grupları faydalı bilgileri vermenin yanı sıra duygusal destek aktarımını da gerçekleştirir.
