Feminizm , toplumsal cinsiyet eşitsizliğine karşı cinsiyet eşitliğini savunan, kamusal ve özel alanda kadınların ikincil plana atılmasını ataerkil tahakküm üzerinden eleştiren bir yaklaşımdır. Dünyaya makro yönden bakmaktadır. Kökeni tabakalaşma ve eşitsizliklere dayanan çatışma teorisinden gelmektedir. Cinsiyetin toplumsal inşasına odaklanmaktadır.
Başlıklar
2.Feminizm Ne Değildir?
Feminist bakış cinsiyet ayrımcılığını eleştirirken kendisi de cinsiyet ayrımcılığı yapan bir yaklaşım değildir. Örneğin erkek düşmanlığı değildir. Cinsiyet rollerinin toplumsal inşasına odaklanırken LGBTİ+Q bireylerin haklarını ihmal eden bir yaklaşım değildir.
3.Feministlik Nedir?
Feministliği feminist hareket kapsamında değerlendirecek olursak en genel tanımı ile bir özgürleşme hareketi olarak karşımıza çıkmaktadır. Eril tahakküme dayalı tüm sistemlere ve yapılara yönelik pratiklere karşı politik ve eleştirel bir tutumdur.
4.Liberal Feminizm Nedir?
Liberal feminizm toplumsal cinsiyet eşitsizliklerine toplumsal ve kültürel anlamda kadınların ezilmişliğinden ziyade kadın ve erkek eşitsizliğinin farklı etkenlerin bileşimi ile açıklanabileceğini söylemektedir. İş ortamında, eğitimde , medyada ve birçok alanda kadınları hedef gösteren cinsiyetçiliğe ve ayrımcı tutuma yönelik mücadele içindedirler. Liberal feministler haklarını savunurken daha çok yasal yolları tercih etmekte ve demokratik bir savaş vermektedirler. Liberal feminizm kadınların toplumsal cinsiyet düzeninden aldıkları olumsuz etkiyi cinsiyetçilik, ayrımcılık, ücretlerde görülen eşitsizlik ve ‘cam tavanlar’ kavramsallaştırması üzerinden ele almakta toplumsal cinsiyetin bu tip yönlerdeki eşitsizliğine dikkat çekmektedirler.
5.Postmodern Feminizm Nedir?
Postmodern feminizm evrensel tüm verili ve indirgenmiş cinsiyet rollerine karşı çıkar. Kadınlık ve erkekliğin tek bir biçimde herkesçe yaşanamayacağını, kadınlıkların ve erkekliklerin olduğunu söylemektedir. Simone de Beauvoir’nın ‘kadın doğulmaz kadın olunur’ sözü postmodern feminist yaklaşımı anlamak adına örnek olarak verilebilir.
6.Kültürel Feminizm Nedir?
Kültürel feminizm kadına farklı bir tanımlama ile bakar ve kişisel güç, gurur ve kamusal yeniliklerin kaynağının kadın olduğunu savunur. Siyasal değişimden çok kültürel değişime odaklanarak değişimin anaerkil bir yapıya doğru olacağını söylemektedir. Kültürel feminizm için kadının gelişmesi toplumun gelişmesi demektir. Dünyanın iyicil bir yöne doğru ilerlemesi için kadının özgürleşmesi gerekmektedir. Ayrıca eşcinselliğin doğal bir gerçeklik olarak kabul edilmesi gerektiğini savunan ilk gelenek kültürel feminizm geleneğidir. Cinsel özgürlük kavramı kültürel feminizm açısından önemlidir.
7.Modern Feminizm Nedir?
17.yy aydınlanma hareketi ile birlikte ortaya çıkan 20.yy’ın ikinci yarısına kadar etkili olan bir ideoloji olan modernizm feminist düşünceyi de etkilemiştir. Liberal feminizm’in eleştirilerinden doğan bir gelenektir. Modern feminist yaklaşımlar farklı ideolojilerden de beslenmiştir. Kadın sorunları ve çözümüne ilişkin Batı menşeili yaklaşımlarda bulunmuşlardır diyebilmekteyiz.
8.Radikal Feminizm Nedir?
Radikal feminizm kadın bedeninin sömürülmesine şiddetle karşı çıkan bir yaklaşımdır. Radikal feminizme göre insanlar arasındaki en temel çatışma cinsiyet çatışması olmuştur. Kadının tabi kılınması cinsiyetin ataerkil yapılar içerisinde kurumsallaşmasından kaynaklanmaktadır. Bu kapsamda radikal feminizm ataerkil yapıları yalnızca emeğin değil, kadınların cinselliği ve bedenlerinin de kontrol altına alındığı bir mekanizmaya benzetmektedir.
9.Ekofeminizm?
Ekofeminizm kadın ve doğa üzerine kurulu olan bir yaklaşımdır. Kadın da doğa da büyüme ve nüfusu artırma özelliği göstermektedir. Büyüme fetişizminin doğal değerleri ücretsiz bir şekilde sömürülebilecek nesneler olarak görmesi kadın emeğinin de görmezden gelinip sömürülmesine benzemektedir. Kadın da doğa gibi tahakküm altına alınmıştır ve ekofeministler bu bakış açısını eleştirmektedirler. Patriarşinin kadının biyolojik doğasını vahşi doğa benzetmesi içerenleri ile tahakküm altına alışı ekofeministlerin temel başkaldırısını oluşturmaktadır.
Kaynakça:
Toplumsal cinsiyet tartışmaları. Dipnot Yayınları, 2016.
Giddens, A., Özel, H., & Güzel, C. (2000). Sosyoloji. Ayraç Yayınevi.
