İçerik Analizi Nedir? Nitel Araştırma Tekniği

İçerik analizi, metnin içerisindeki anlamların keşfedilmesini amaçlayan bir analiz tekniğidir. Metin, ses, video, görsel vb. içerisinde sembol ve anlam barındıran her içerik olabilmektedir. Sözcükler, anlamlar, iletiler, semboller, düşünceler, tema ve kategorilerin keşfedilmesine olanak sağlar. Araştırmacı, metin içerisinde keşfetmek istenilen sembol ve anlamların objektif ve sistematik kodlamalarını yaparak metinde gizil olan semiyotiği keşfeder. İçerik analizi, belge, sinema filmi, gazete, ulusal marş, müzik, video, fotoğraf, kıyafet ve sanat eseri olabilmekte, bu örnekler içeriğe göre çoğaltılabilmektedir.

İçerik Analizi Nitel Mi Nicel Mi?

İçerik analizi hem nitel hem de nicel olabilmektedir. Ele alınan içeriğin istatistiksel raporunun çıkarılabileceği gibi nitel anlamda raporun bağlamına odaklanılabilir. Nicel içerik analizinde sayısal veriler ve istatistiksel yöntemler ön plandayken nitel içerik analizi genel bağlama ve anlama odaklanır. İçerik analizi nitel anlamda genellemeler yerine ele alınan belgenin kültürel yapısını ortaya koyar. Nicel olarak ise incelenen belgenin objektif ve istatistiki raporunu hazırlayan araştırmacı tarama araştırmasında olduğu gibi nicel analiz uygulayarak verileri ortaya koyabilir.

İçerik Analizi Nedir Tanımı?

Metnin içerisindeki gizil anlamın ortaya çıkarılması için kullanılan bir tekniktir. Belge, sinema filmi, video, müzik, ses herhangi bir içerik metin olarak ele alınıp incelenebilir. Anlamın ve sembollerin ortaya çıkarılması için araştırmacı kategorileri keşfeder ve kodlamalar yapar. Sözcükler, semboller, anlamlar, düşünceler vb. her biri kendi kulvarında kodlanarak ortaya çıkan görünümün bütünleştirici ve kültürel bir yorumu keşfedilir.

Önerilen Yazı

Nitel Araştırma Nedir? 6 Aşama İle Sosyolojide Nitel Araştırma

İçerik Analizi Yöntemi Hangi Amaçla Kullanılır?

İçerik analizi yöntemi, belge, video, ses, görsel vb. metinlerin içerisinde sembol, düşünce, anlam ve fikir dünyalarının keşfedilmesi amacıyla kullanılır. Araştırmacı, incelediği içeriğin içerisindeki temaları keşfeder ve kategorilerine göre kodlamalar yapar. Kodlamalar bazen kavramsal olabildiği gibi alt temalar içerisinde de toplanabilir. Metnin içerisindeki anlamların keşfedilmesi için kullanılan bir analiz yöntemi olan içerik analizi, kültürel ve genellemeden uzak bir bakış açısı kazandırır.

Etnografik Araştırma Yöntemi Nedir?

Etnografik araştırma, araştırmacının incelediği konuyu ilgili topluluk içerisinde deneyimleyerek ortaya koymasını sağlayan bir yöntemdir. Araştırmacı, bir topluluğu inceliyorsa gidip belli bir süre aynı zaman dilimlerinde gözlem ve mülakat yapabilir veya o toplulukla yaşayabilir. Elde ettiği verileri günlük veya not tutarak kelimesi kelimesine yazması etnografinin güvenilirliğini artırır. Bir olguyu, doğal ortamında incelemeyi esas alan yöntem olan etnografi, birey-bireylerin ilişki ve davranışlarını yorumlayan ve açıklayan bilimsel bir metod izlemektedir.

Betimsel Analiz Ve Nitel İçerik Analizi Nedir?

Betimsel analiz, görüşme, mülakat, gözlem, içerik ve söylem vb. teknikler sonucunda elde edilen verilerin kendilerindeki anlamların doğrudan aktarılmasına dayanır. Bu aktarım, tamamen objektif olmaktan ötede doğru anlama ve yorumlamaya dayanan bir formdadır. Nitel içerik analizi ise, metinlerdeki sembol ve anlamların keşfedilmesi için kullanılan bir tekniktir. Nitel içerik analizi ve betimsel analiz aynı araştırma içerisinde araştırmacının isteğine bağlı olarak kullanılabilir.

İlginizi Çekebilir: Nitel Araştırma Nedir?

Nitel İçerik Analizi Nasıl Yapılır?

Sosyoloji bölümü öğrencilerinin araştırma yaparken zorlandığını bildiğim için nitel içerik analizinin nasıl yapıldığını aşamalı olarak anlatmak istedim. Öncelikle kendi yaptığım bir araştırmadan örnek vermem gerekirse, fenomenoloji ve içerik analizini birlikte kullanmıştım. Yaptığım görüşmeler sonucunda içerik analizi uygulayarak katılımcıların ifadelerindeki anlamları keşfetmeye odaklandım. Katılımcıların ifadelerindeki alt temaları ve kavramsal kodları keşfederek kendi içinde gruplaştırdım veya gruplaşmayanları ayrı olarak kavramsal kodlar şeklinde kodladım. Bunun üzerine fenomenolojinin imkan sağladığı anlama ve anlamlandırma meselesi içerik analizi uygulamış olmam noktasında daha da kolaylaştı diyebilirim. Bu sadece benim kişisel bir örneğim olduğu için kafanız karışmaması adına daha genel tüyolar verip detaylandırmak gerekirse şunları uygulamanızı öneriyorum;

1. Konunuzu Belirleyin Ve Yönteminizi Belirleyin
2. Analiz Edeceğiniz Bağlamı Seçin. (Ses, müzik, film, video vb.)
3. İçerikte Anlamları Keşfederek Tekrar Tekrar Okuyun Ve Temalar/Alt Temaları Ortaya Çıkarın.
4. Kategorilere Ayırın Ve Kodlamalarınızı Yapın.

1.Konunuzu Belirleyin Ve Yönteminizi Belirleyin

Hangi konuyu ne şekilde ele alacağınızı belirlemeniz çok önemlidir. Nicel mi nitel mi yöntemsel yol izleyeceğinizi belirleyerek içerik analizi uygulayacağınız bağlama yönelmeniz gerekiyor. İçerik analizi uygularken farklı bir yöntembilim kullanacak mısınız veya araştırmanın yaklaşımı ne olacak bunu belirlemeye dikkat edin. Örnek olarak, eleştirel bir yaklaşım mı yoksa postmodern bir bakış açısı mı kullanacağınızı önceden kestirmeniz lazım.

2.Analiz Edeceğiniz Bağlamı Seçin (Ses, müzik, film, video vb.)

İçerik analizini neye uygulayacağınızı düşünüp ona göre bir planlama oluşturun. Aklınızda film analizi mi yapmak var yoksa videolardaki anlamın, sembollerin ortaya çıkarılması mı? Önce merak ettiğiniz temayı filmde mi, müzikte mi, yoksa kitapta mı keşfettiniz bunu oturtmak gerekiyor. Fikriniz var ama içerik çözümlemesine uygun olup olmadığını bilmiyorsanız benimle iletişime geçebilirsiniz. İletişim bilgilerime profilimden ulaşarak mesaj atmanız yeterli.

İlginizi Çekebilir: Nitel Araştırma Nedir?

3.İçerikteki Anlamları Keşfederek Tekrar Tekrar Okuyun Ve Temalar/Alt Temaları Ortaya Çıkarın

İçerik çözümlemesi yaptığınız görüşme formu, ses, video vb. her neyse çok dikkatli biçimde tekrar tekrar okuyarak hangi temaların görünür olduğunu keşfetmeniz önemlidir. Ele aldığınız konu için bir literatür taramanız da elinizde mevcut olduğundan az çok hangi perspektifleri yakalamak istediğiniz belli olacaktır. Ancak direkt olarak içeriklerden tema ve kodlar elde edip sahadan veri üretecekseniz tekrar tekrar okumaya ve tema/alt temaları ortaya çıkarmaya dikkat etmeniz gerekiyor.

Önerilen Yazı

Nicel Araştırma Yöntemleri Nelerdir? 9 Soru 9 Cevap

4.Kategorilere Ayırın Ve Kodlamalarınızı Yapın

Bir önceki başlıkta belirttiğim gibi temalar ortaya çıktıktan sonra bunları belirli bir kategori/kategoriler ile ele alabilirsiniz. Bazı veriler özgün olacağı için kavramsal kod olarak karşınıza çıkabilir, bunları ayrı konumlandırıp araştırmanızda nitel olarak açıklamanız önemlidir. Somutlaşması için örnek vermek gerekirse, diyelim ki film analizi yapıyorsunuz filmlerdeki diyaloglar üzerinden filmde göç meselesini ortaya koyacaksınız. Direkt sahadan veri elde etmiyorsanız göç literatürünü tarayın ve kuramsal bir yaklaşımınız olsun, ardından içerik çözümlemesi ile kuramınızın size söylediği bağlamı veren diyalogları bulgularda uygun bir biçimde vererek kuramla birlikte yorumlayın. Eğer ki direkt olarak görüşmecilerden elde ettiğiniz verileri çözümleyecekseniz de ses kaydını Word dosyası haline getirip tekrar tekrar okuyarak işe başlayın. Kadına yönelik şiddet konusunu ele aldınız misal, kadın görüşmecilerin görüşlerini kuramsal yaklaşımınıza göre veya direkt sahadan elde ettiğiniz kodlara göre temalaştırın ve bunları bulgu olarak araştırmanızın metoduna göre okuyucuya gösterin. Sizin için anlaması zor veya karmaşık bir analiz tekniği gibi görünürse ancak bu tekniği kullanmaya çok hevesliyseniz benimle iletişime geçmekten çekinmeyin.

KAYNAKÇA:

Neuman, W. L. (2012). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nicel ve nitel yaklaşımlar (Cilt I-II). (Çev: Sedef Özge) İstanbul: Yayın Odası.

İlginizi Çekebilir: Nicel Araştırma Nedir?