Bu çalışmada Kentsel Yerleşimlerin Tarihi makalesinin kritiği yapılmıştır. İncelenen makale kaynakça bölümünde belirtilmiştir. Ayrıca, makaleye ulaşmak için mavi olarak belirtilmiş kelimelere tıklayabilirsiniz.
ÖZET:
Bu araştırmanın amacı, her kentin kendi tarihi olduğuna ve kentin tarihsel süreçlere yeni öğeler kazandırdığını anlatır. Belli nedenlerden dolayı kentin ortaya çıkışını ve gelişimi kesin bir biçimde ortaya koyulamaz.Bunun ilk nedeni, bulguların arkeolojik, eksik oluşu ve tüm kentlerin eşit bir biçimde incelenmemesidir.
Eski çağlarda kent öncesi ve kentsel dönemle ilgili yazılı belge olmadığı için bu döneme ilişkin bilgiler çıkarsama yoluyla yapılmıştır. Bu yüzden, antik kentler ve sonraki kentlerin karşılaştırılmasında doğru biçimli betimlemeler olanaklı olmayacaktır.
Kentler ilk olarak M.Ö. 6000’li yıllarda belirmeye,M.Ö.4000’li yıllarda ise tam olarak kendini gösterdiği bilinmektedir. Kentlerin hızla büyümesinin,sanayi devrimiyle birlikte gelen teknolojik değişmelerle nüfusun kentleşmesi, coğrafi ve ekonomik yapılarda da etkili olmuştur. Kentleşme süreci,sadece çok sayıda insanı kente toplamakla kalmamış, etkisini kırsal alanlara ve köy topluluklarına kadar ulaştırmıştır.
Anahtar Kelimeler:Kent, Kentlileşme,Teknoloji, Sanayi Devrimi, Modern Toplum.
GİRİŞ:
Bu araştırma kent ve kentsel süreçleri,kentsel gelişimi ve bu gelişimlerin doğurduğu sonuçları içermektedir. Araştırmacı bu araştırmasını yaparken doğru bilinen bir yanlışlığı da kaleme almıştır.Bu yanlışlık, eski çağlardaki kentlerle ilgili bilgilerin doğru olduğuna inanılırken,araştırmacı eski çağlardakikent öncesi ve kentsel döneme ilişkin yazılı belgelerin olmadığını, bilgierin çıkarsama yoluyla ortaya koyulduğu için o dönemle ilgili tam, net ve doğru bilginin olanaklı olmadığını bizlere açıklamıştır.Araştırmacı bu araştırmayı yaparken araştırmasını daha etkili kılabilmek için,’’Etnografik Araştırma, Metin Analizi, Nicel Araştırma Yöntemleri’’gibi yöntemlere başvurmuştur.
ARAŞTIRMANIN TEMEL KAVRAMLARI:
Kent: Nüfusunun çoğu ticaret, sanayi ya da hizmet alanında çalışan,tarımsal etkinliklerin olmadığı yerleşim alanıdır.Kent kavramı için İngilizce ‘’City’’,Fransızca ‘’cit’e’’,İtalyanca ‘’citta’’ ve İspanyolca ‘’civdad’’ terimleri kullanılır. (Holton,1999:13).
Kentlileşme: Kentlileşme,’’Kentleşme akımı sonucunda,toplumsal değişmenin insanların davranışlarında ve ilişkilerinde,değer yargılarında,tinsel ve özdeksel yaşam biçimlerinde değişiklikler yaratması süreci’’dir. (Keleş,1996:71).
Nüfus: Genel olarak nüfus denildiğinde’’bir toplumu oluşturan tüm canlılar’’anlaşılır. (Dönmezer,1978:72).
Göç: Göç,ekonomik,siyasi,ekolojik veya bireysel nedenlerle,bir yerden başka bir yere yapılan ve kısa,orta veya uzun vadeli geriye dönüş veya sürekli yerleşme hedefi güdülen coğrafik, toplumsal ve kültürel bir yer değiştirme hareketidir. (Özer,2004:11).
ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ:
Bu araştırmada araştırmacının amacı;kenti,kentlileşme sürecini,kentlileşme sürecindeki gelişimleri,kentin tarihini,sanayileşmeyle birlikte kentte ve kırsal alandaki ekonomik,kültürel değişim ve gelişimleri anlatmaktadır.Araştırmacı bu araştırmayı yaparken toplanan verilerle karşılaştığı soruları,onların çözümlerini ve bu çözümlemeleri nasıl yapacağına dair bilgiler vermektedir.Araştırmacının kendi amacı ise,bu kentlileşme sürecindeki ve sanayi devrimi sonrasındaki yaşanan değişmelere değinmek,bu farklılıkları detaylıca anlatmaktır. Araştırmacıya göre hazırladığı çalışma önemlidir,çünkü;araştırmasını yaptığı ilk kentler, kentlileşme ve sanayi devrimi sonrasında yaşanan değişimleri anlattığı bu makalesini,hem gelecek nesillere bir bilgi birikimi hem de ilerde yapılacak araştırmalara bir kaynak olarak görmesidir.
ARAŞTIRMANIN SORULARI:
- Kent ne zaman,nerede ve hangi koşullar altında ortaya çıktı?
- Kentin ortaya çıkışı ve gelişimi ile bağlantılı olarak insanlık tarihinde evrimsel ya da periyodik bir gelişme var mıdır?
Kentin tarihsel gelişimi nasıldır:bir bölgenin ya da bir dönemin tarihine katkısı nedir?
Kentlerin,farklı yapıdaki toplumlara hizmet eden işlevleri nelerdir?
Kentleşme,ekonomik gelişmeye nasıl katkıda bulunabilir?
Kentler,bir toplumun genel olarak kültürünü ya da uygarlığını nasıl etkiler?
ARAŞTIRMANIN VARSAYIMI:
Araştırmada,eski çağlarda kent öncesi ve kentsel döneme ait yazılı belgeler bulunmadığı için, bilgilerin büyük çoğunluğu çıkarsama yapılarak varsayımlara/tahminlere dayanmaktadır. Varsayıma dayanan bu bilgilerin kesin doğruluğunun olmadığı biliniyor.
SONUÇ:
Bu araştırmayı yaparken;Metin Analizi,Örnek Olay Araştırmaları ve Kıyas yöntemlerinden yararlandım.Araştırma sürecinde kent öncesi ve kentsel dönem arasındaki temel ve gelişmişlik düzeyi farklılıklarını,sanayi devriminin toplumları nasıl etkilediğini,değiştirdiğini ve geliştirdiğini çözümledim.Sanayi devrimiyle birlikte toplumun refah düzeyinin ve kentlileşme oranının arttığını,toplumların modernleşmesi yönünde belirli önemli adımların atıldığını belirtmek isterim.Bu gelişmeler günümüz modern toplumunu meydana getiren, modernleşme yolunda atılan büyük bir adımdır.Kentlerin modernleştikçe yaşam koşullarının, refah düzeyinin de bu modernleşmeyle bağlantılı olarak iyileştiği görülmektedir.
KAYNAKÇA
Holton,R.J.,Kentler Kapitalizm ve Uygarlık,Çev.Ruşen Keleş,İmge Yay.,Ankara,1999.
Keleş,Ruşen,Kentleşme Politikası,İmge Yay.,3.Baskı,Ankara,1996.
Özer,İnan,Kentleşme Kentleşme ve Kentsel Değişme,Ekin Yay.,Ankara,2004.
Hazırlayan: Çetin Aymelek – Mersin Üniversitesi
