Osmanlı’nın çöküş dönemine doğru etkili olan İslamcılık hareketi nedir? gibi sorular, tarih ve sosyoloji öğrencileri tarafından aranmakta. Bizlerde bu yayınımızda sizlere bu konu hakkında kısaca bilgiler vereceğiz.
İslamcılık,bir bakıma kurtuluş ideolojisidir.Bu hareket Osmanlıcılık hareketinin devamı niteliğindedir.
2.Mahmut zamanında bir ‘’Osmanlı Milleti’’ ortaya çıkarmak için savunulmuştur.Osmanlı’nın kurtuluşunu İslamcılık akımı sağlayacak düşüncesi de doğmuştur ki haklı bir düşüncedir.Neden?Çünkü Osmanlı Devleti’nde son kalan topraklarda yaşayan insanlarda çoğunlukla görülen din İslamiyetti.Tabii hal böyle olunca da ‘’ümmetçilik’’ ile dayanışmayı sağlayıp devleti kurtarma düşüncesi zuhur etmiştir.Hatta bu düşüncenin daha da etkili olabilmesi için 2.Abdülhamit ‘’padişah’’ yerine ‘’halife’’ ünvanını kullanmıştır.Çünkü bu ünvan kullanılarak hilafet makamına vurgu yapılmıştır.Ayrıca dönemin en etkili şeyhleri ve İslam dünyasında sözü geçen insanlar göz önünde tutulmak için İstanbul’a davet edilmiştir.
İslamcılık hareketi 1912 yıllara kadar Türkçülük akımı ile çatışmaya girmemiştir.İslamcılar Balkan savaşlarından sonra milliyetçilik ile ilgili konularla ilgilenmeye başlamıştır.İslamcıların devlete karşı görüşlerine baktığımızda devlet yönetime ve yönetim şekline ilişkin net bir fikirleri yoktur.Aksine devletine bağlı bireylerdir fakat padişahın keyfi uygulamarından sonra İslamcılar’da denetleme mercihi gündeme gelmiştir.Bu bağlamda da Kanun-i Esasi’ye ılımlı bakılmıştır.Ayrıca meşrutiye ve meclise de destek vermişlerdir.Çünkü bu dönemde ülkede birliği sağlama çabası içindedirler bunun içinde laik reformları desteklemişlerdir.Baktığımız zaman Mustafa Kemal Atatürk bu reformları tamamına erdirmiştir.Laik temel reformları bu dönemde atılmıştır.
Peki neden İttihad-i İslam siyaseti benimsendi?
-Osmanlı Devleti ve diğer İslam ülkelerinin Avrupalılar tarafından istilası
-Avrupa’nın , Osmanlı Devleti içinde yaşayan hristiyanları yönlendirmesi ve müdahalesi.
-Müslüman ve gayrımüslümlerin aralarının giderek kötüleşmesi ve çatışmalar yaşanması
bu nedenlerle birlilte İttihad-i İslam siyaseti benimsenmiştir.Ve başarı göstermemiştir.
