Sanatsal bilgi, özne ile nesne arasındaki bir yetenek, yaratma ve beceri bilgisidir. Bu bilgi türünde insan ve nesne arasındaki ilişki sanatsal ve estetik düzeydedir. İnsanın sanat eserini yaratma sürecinde kullandığı bilginin tamamı bir sanat bilgisine dayanmaktadır. Bir bakıma, bu bilgi türü sanat eserinin oluşum aşamalarında da ortaya çıkabilmektedir. Sanat bilgisi bu bakımdan bir tür malzemesini ve ilhamını doğadan alan ama yeni ve bağımsız bir nesnenin üretimidir. Bu bilgi türünün kullanımı ve aktarımı konusunda dikkat edilen en önemli unsur estetik ve güzellik kaygısıdır.
Doğada var olan bir nesnenin doğal olmayan bir yansıması biçimindeki yaratılışı, sanatsal bilgi konusunda en büyük tartışmayı yaratmıştır. İnsan, doğadan ilham alır ve bunu sanatsal bir biçimde yeniden yaratır. Peki bu bir yansıma mıdır, yeniden üretim, yaratım mıdır? Bu konu sanatsal bilginin de her zaman bir tartışma konusu olmasına sebep olmuştur. Ancak bu tartışmaya rağmen her koşulda ortaya çıkan eserin yaratım süreci bir sanatsal bilgiye ihtiyaç duymaktadır. Bu noktada, toparlayacak olursak, sanatsal bir eserin üretmeye başlamadan ilham alma sürecinde, sanatın icra edildiği aşamalarda, sanatın sunulduğu ve algılandığı aşamalarda, sanatın deneyimlenme noktasında ve sonrasındaki her yorumlamada sanatsal bilgiye ihtiyaç duyulmaktadır.
Sanatsal Bilgi Örnekleri
- Shakespeare’in Hamlet oyunundaki dramatik kurgu.
- Davut heykelinin yapımı sırasında yararlanılan teknik.
- Kil, taş, ahşap vb. malzemeler ile farklı teknikler kullanılarak yapılan üç boyutlu eserlere heykel denir.
- Sahne üzerinde tiyatro oyunu oynanırken vurgu amaçlı kullanılan ışık tasarımları.
- Mimar Sinan’ın Süleymaniye Camii’ni yaparken akustik kaliteyi de göz önüne alarak tasarımını tamamlaması.
- On İki Öfkeli filminde tek bir odada birden fazla kamera açısının kurulması ve bunun birbirlerini görmeyecek şekilde teknik çalışılması.
- Metnin bir bölümünün orkestra tarafından seslendirildiği müzikal oyunlara opera adı verilmektedir.
İlgili İçerik: Bilgi Türleri Nelerdir?
Sanatsal Bilginin Özellikleri Nelerdir?
Sanatsal bilginin özellikleri:
- Sanatsal bilginin en temel özelliği öznel yani sübjektif bir bilgi türü olmasıdır.
- Değişkendir. Kişiden kişiye yansıttığı duygu ve bilgi aktarımı değişebilir.
- Pragmatist yani faydası olan bir bilgi türüdür. Pratiğe ve eyleme dönüşebilir. Buradaki faydacı yaklaşım daha çok estetik haz ile ilişkilendirilmektedir.
- Sanatsal bilgi türünde doğrudan ‘bilgi verme’ amacı yoktur.
- Akıl yürütme ile değil sezgisel bir süreç sonucu elde edilen bilgidir. Dolayısıyla sanatsal bilgide herhangi bir uzlaşım unsuru aranmaz.
- Sanatsal bilgi, insan yaşamındaki hazları ve duyguları kapsamaktadır veya onlara hitap etmektedir.
- Sanatsal bilgi ile üretilen eseri biriciktir, tektir.
- Doğa ile birebir uyum aranmaz, doğa çoğu zaman sadece bir ilham kaynağıdır.
- Sanatsal bilginin hem oluşumu hem kullanımı hem de aktarımı konusunda temel alınan kıstas her zaman estetik ve güzellik kaygısıdır.
- Aynı sanatçı farklı dönemlerde aynı eseri farklı şekilde icra edebilir veya yorumlayabilir. Etkilendiği alan çok fazladır; dönem, toplum, deneyim gibi…
İlgili İçerik: Dini Bilgi Nedir?
