Sosyal Medya Bağımlılığının Farklı Kuşaklar Üzerindeki Etkisi

ÖZ

Tarih boyunca her kuşak mensubu, kendisinden sonra gelen kuşağa karşı eleştirel yaklaşımda bulunarak kuşaklar arasında davranış ve bakış açılarında farklılıklar olduğunu sergilemiştir. Bu kuşak farklılaşmalarına sosyal medya açısından bakıldığında teknolojik gelişmelerin ilerlemesi ve yaygınlaşması ile sosyal medya farklılıklarından doğan kuşaklar olarak adlandırılan baby boomers, x,y ve z kuşaklarının merkezi ve ortak noktası haline gelindiği görülmektedir. Kuşakların arasında sosyal medya bağımlılıklarında da farklılaşmalar vardır. Bu kullanımın dört saatten fazla olmasına sosyal medya bağımlılığı denir. Bu araştırmada, Neden-Sonuç İlişkisi Araştıran Araştırma Modeli seçilmiştir. Araştırmanın amacı çoklu kuşak kuramından hareket ederek sosyal medya bağımlılıklarının farklı kuşaklar üzerindeki etkisini ölçebilmektir. Bunun için nicel yöntemden yararlanılmış olup veri analizi tekniklerinden anket tekniği ile birincil kaynak kullanılarak özgün olarak hazırlanmış olan anket, her kuşaktan kadın ve erkek olmak üzere 200 kişiye uygulanmış olan Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği IBM Spss programı ile kuşakların sosyal medya bağımlılıklarının kuşaklar arasında kullanımlarının nasıl farklılaştığına dair veriler bulup sunabilmektir.

ANAHTAR KAVRAMLAR: Kuşaklar-Sosyal Medya-Bağımlılık-Farklılaşmalar-x,y,z

SELF
His generational member takes a critical approach towards the generation that comes after him and shows that there are differences in behaviors and perspectives between generations. Baby bursts are where x, y and z belts become the central and common point. There are also differences in social media addictions among generations. This use is called social media addiction for more than four hours. In this research, the Cause-Outcome Research Researcher Research Model was chosen. Social media addiction is to measure the difference between different generations. For this purpose, it is the primary source that uses quantitative method and is one of the data analysis techniques with the survey technique. to find and present under.
Key words: Generations-Social Media-Addiction-Differentiations-X, Y, Z

İlginizi Çekebilir

Dedikodunun Toplumdaki Yeri

 1.Giriş

Yaş, bütün toplumlarda belirli davranışların ne zaman ortaya çıktığını anlamada önemli faktörlerden birisidir. Belirli biyolojik ve sosyal olaylar bir dönemden başka bir döneme geçişi kestirmeye yarayan temel kilometre taşlarıdır. Orta yaşın ne zaman başlayıp, ne zaman bittiği konusunda gelişim psikologları arasında tam bir fikir birliği yoktur (sosyal psikoloji) Günümüzde cep telefonları, VCD/DVD oynatıcıları, uydu televizyon, bilgisayar/dizüstü bilgisayar vb. modern teknolojik araçların hemen hepsi orta yaş ve yaşlı bireyler için yaşamın bir parçası haline gelen ortak bilinmezler olmuşlardır (yasemin özkan, 2010).

Hayatımızda sosyal medyanın çok önemli bir yeri vardır Teknolojinin gelişmesi ve yaygınlaşması ile birlikte önemi her geçen gün artmaktadır. Örneğin: robotik kodlama, yapay zekâ ve akıllı telefonlar vs… Sosyal medya ilk çıktığında hayatımızdaki kullanım amacı iletişim aracıyken şu anda kendimizi ifade edebilmemizin en etkili yolu haline geldi. Sosyal medya, kullanıcılara enformasyon, düşünce, ilgi ve bilgi paylaşım imkânı tanıyarak karşılıklı etkileşim yaratan çevrimiçi araçlar ve web siteleri için ortak kullanılan bir terimdir (Çakmak, 2014)

İnternet kullanımına ilişkin davranışlar; duygusal rahatlama, zihinsel kaçış, alkol, uyuşturucu, yiyecek veya kumar gibi bir takım problemlerden uzaklaşmanın yollarını sağlamada aynı özelliklere sahiptir. Bu bağlamda, bu davranışın kökenlerinde rol oynayan dört tetikleyici faktör söz konusudur. Bunlar; uygulamalar, duygular, bilişler ve yaşam olayları biçimindedir (Young, 1999). (Akalın, 2020).Günümüzde, internet bağımlılığı ‘yeni teknolojiler bağımlılığı’ olarak nitelendirilen grubun bir parçası şeklinde değerlendirilmekte; TV, video oyunları bağımlılığı ve sosyal ağlar ile birlikte, daha geniş biçimde yeni bir ‘anormal davranışlar’ grubunun üyesi olarak görülmektedir (Marazziti, Presta, Baroni, Silvestri ve Dell’Osso, 2014). (Akalın, 2020)

 Kuşak Kavramı

Türk Dil Kurumu Tarih Felsefesi ve Kültür Tarihinde  “Yeni bir anlayışta yeni bir yaşama duygusunda, yeni biçimlerde birleşen, eskiden belirgin çizgilerle ayrılan kişilerin topluluğu.” olarak ifade edilmektedir (Türk Dil Kurumu).Türk dil kurumu felsefe terimleri sözlüğünde kuşak kavramını yaklaşık olarak aynı yıllarda doğmuş, aynı çağın şartlarını, dolayısıyla birbirine benzer sıkıntıları, kaderleri paylaşmış, benzer ödevlerle yükümlü olmuş kişilerin topluluğu: (Türk Dil Kurumu Sözlükleri) .Türk dil kurumu toplum bilim terimleri sözlüğünde kuşak kavramını yaklaşık yirmi beş otuz yıllık yaş kümelerini oluşturan bireyler öbeği, göbek, nesil, batın, jenerasyon: (Türk Dil Kurumu Sözlükleri).Aşağı yukarı aynı yıllarda doğmuş olup aynı çağın koşullarını, dolayısıyla birbirine benzer sıkıntıları, yazgıları yaşamış, benzer ödevlerle yükümlü olmuş kişilerin topluluğu. 2. (Tarih felsefesinde ve kültür tarihinde) Yeni bir anlayışta yeni bir yaşama duygusunda, yeni biçimlerde birleşen, eskiden belirgin çizgilerle ayrılan kişilerin topluluğu. (Türk Dil Kurumu Sözlükleri)

Aynı kuşaktan gelen bireyler, benzer yıllarda doğdukları için, kuşak üyelerinin tutum ve davranışları benzer olaylara verdikleri benzer tepkiler ile şekillenmektedir. Ayrıca aynı doğum yıllarını paylaşan bireyler birbirlerini aynı grubun üyesi olarak tanımlarken, diğerlerini farklı kuşağın mensubu olarak görmektedirler. Bu nedenle aynı kuşağa mensup bireyler diğer kuşaklara mensup bireylerden ayırt edilebilir. Aynı kuşaktan gelen bireyler için sadece paylaşılan yıllar değil, paylaşılan sosyal ve tarihsel olaylar da, kuşakların özelliklerini kalıcı olarak etkilemektedir (Başol, 2014).

Kuşak Teorisi Ve Kuşak Sınıflandırılması

Kuşak gruplamaları kuramı ya da kuşaklar kuramı ilk olarak bir Alman Sosyologu olan Karl Mannheim tarafından 1928 yılında yazdığı bir kitapta ileri sürülmüştür (Taylor, 2008). Ancak günümüz kuşaklarını içine alan sınırlandırma ve tartışmalar ilk olarak Inglehart (1997’ye atfen Lester vd. 2012) tarafından daha sonraları da Strauss ve Howe (1991) tarafından yayımlanan kitapla ivme kazanmaya başlamış ve kimi araştırmacılar tarafından bu kuram “Strauss-Howe Kuşak Kuramı” olarak adlandırılmıştır. Kurama göre belli dönemlerde doğup büyüyen ve aynı yaş grubu içerisinde yer alan bireylerin benzer davranış özellikleri gösterdiği ve her yeni kuşakla bu davranış özelliklerinin değişebildiği öne sürülmektedir (Moss, 2010).) (htt)

2.2.Kuşaklar Ve Özellikleri

Baby Boomer Kuşağı: 1946-1964 İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki nüfus patlaması yıllarında doğanların oluşturduğu gruba Baby Boomer denmektedir. Bu kalabalık bebek nüfusunun büyümesiyle birlikte ihtiyaçlarını karşılamak üzere çeşitli sektörler de ortaya çıkmış ve her on yılda bir büyüme göstermiştir. Baby Bommerlara sandviç kuşağı da denilmektedir. (fidanay)

X KUŞAĞI: 1965-1979 yılları arsında dünyaya gelenlerin oluşturduğu kuşaktır. Dünyanın petrol krizini, Türkiye’nin ise sağ-sol çatışmalarını yaşadığı yıllar. X kuşağının ilk büyük devlet lideri 2008 yılı seçimleri ile Beyaz Saray’ı devralan 1961 doğumlu Barack Obama oldu. Sadakat duyguları duruma göre değişir, daha iyi kariyer imkânları ararlar, çoğu (teknolojik devrime denk geldiklerinden) teknolojiyi kerhen, zorunluluktan kullanmaya başladılar. Dünyaya gözlerini, merdaneli çamaşır makinesi, transistorlu radyo, bantlı teyp ve pikapla açtılar. Toplumsal sorunlara duyarlılar, iş motivasyonları yüksek, otoriteye saygılı ve kanaatkârlar. Kadınların iş gücüne katılmaya başladığı dönem… Özellikle gözlerini Özal’lı yıllarda açan bu kuşak paraya daha fazla odaklandılar ve bireycilik önem kazandı. (yenişafak gazetesi, 2012)

Y KUŞAĞI: 1980-1999 yılları arasında dünyaya gelenlerin oluşturduğu Y kuşağıyla ilgili ilk akla gelen özellik, teknolojiye olan yatkınlıklarıdır. Teknoloji becerilerinin yaratıcı bir şekilde sahip oldukları görevleri ilerletmek ve sonuçlar elde etmek için kullanırlar. Y Kuşağı üyeleri, Körfez Savaşı’nın, Irak Savaşı’nın, dünya çapında terör saldırılarının ve doğal afetlerin yaşandığı, internet, Google, MSN, MP3, dijital kameralar ve cep telefonlarının tüm dünyada yaygın hale geldiği bir zaman aralığında yaşamışlardır (Yılmaz, 2017)

 Z KUŞAĞI: : 2000-2021 yılları arasında dünyaya gelenlerin oluşturduğu bu kuşağa “Internet kuşağı ” da denilmektedir. Bu yeni ve yakın geleceği şekillendirecek olan kuşağa ait belirgin özellikler: İnternet ve çok kanallı televizyon ile birlikte büyüdüler. Mobil ya da yüz yüze görüşme haricinde sanal görüşmeyi de tercih edebiliyorlar. Yokluk bilgileri yok, sabırsızlar.  Teknoloji dostu olmalarının ötesinde bireysel, zor beğenen küresel dünya vatandaşlarıdır. Özgürlüğüne düşkün, sadakatsiz ve tatminsizdirler. Kendilerini iyi ifade eder ve tercihlerini açıkça ortaya koyarlar. Sosyalliği ve çalışmayı çok sevmezler. (EROĞLU, 2015)

2.3.Sosyal Medya Bağımlılığı

“Sosyal medya bağımlılığı, bilişsel, duyuşsal ve davranışsal süreçler ile gelişerek kişinin hayatındaki özel, iş/akademik, sosyal alan gibi günlük yaşamının pek çok alanında meşguliyet, duygu durum düzenleme, tekrarlama ve çatışma gibi problemlere yol açan psikolojik bir sorundur” diyebiliriz.

İnsanların artık görünür olma isteği ile birlikte hepimizin içinde var olan başkalarının hayatlarını takip etme isteğimizi kendi kendimize tatmin edebilir hale gelmemizin yanında başkaları tarafından takip edildiğini bilmek insanları başka bir tatmin eden durum haline geldi. Bazı insanların günde 4 saatten fazla kullanımıyla birlikte sosyal medya artık bir bağımlılık haline geldi ve hayatımıza sosyal medya bağımlılığı diye bir terim var. (TAMKOÇ, 2016)

Sosyal medya bağımlısı olmak demek; herhangi bir iş yaparken, bu iş yerinizdeki profesyonel hayatınız da dâhil, ya da arkadaşlarınızla sohbet ederken aklınızın sürekli sosyal medya hesabınızda olması durumu. Aslında gerçek hayattan kopup hayatınızı sosyal medyalardan aldığınız beğeni sayılarına göre devam ettirmek. (zeki doktor)

Dopamin anlık salgılanır, öngörülemezlik ve ufak bilgi parçaları dopamin salınmını tetikler sosyal medyaya girdiğimizde ne bulacağımızı bilmememiz ve insanların hayatlarına dair ufak bilgiler de dopamin salınımı için gerekli koşulları sunar. Oksitosin de aynı işi görüyor; beyin öpüştüğünüzde veya sarıldığınız da oksitosin hormonu salgılar ve mutlu olmanızı sağlar, Tweet attığınızda da aynı hormonu salgılıyor beyin. Oksitosin aynı zamanda anneler ve bebekleri arasındaki güçlü bağın kurulmasını da sağlayan kimyasal. (sosyal medya bağımlılığı)

(sosyal medya bağımlılığı)

 2.4.Kuşaklar Arasında Sosyal Medya Farklılaşmaları

Teknolojinin gelişmesi ve değişmesiyle birlikte kuşaklarda bu değişime en hızlı şekilde ayak uydurarak en çok verim almayı hedeflemiştir. Teknolojinin çok hızlı bir şekilde gelişmesiyle birlikte canlıların iletişim kurma yöntemlerinde de birçok değişiklikler meydana gelmiştir. Dumanlarla başlayan iletişim, teknolojinin gelişmesiyle birlikte internet üzerinden görüntülü konuşarak kilometrelerce uzakta olan bireylerle iletişim kurmayı sağlayan sosyal medyanın sağladığı kolaylık ve iletişim alanında hız ve zaman kaybının kuşaklar üzerinde yarattığı olumlu etkiler her kuşağı bu sürece adapte olmaya yöneltmiştir.

Teknolojik aletlerle bebeklikten beri iç içe büyüyen bir kuşak ile teknoloji ile yeni tanışan insanların yeni iletişim teknolojilerine, sosyal medyayı kullanımları adapte olma sürecini ve sosyal medya kuşakları üzerindeki farklılıklar ilk tanıştıkları program olarak farklılık göstermektedir.

2.5.İlgili Araştırma Bulguları

Literatür incelendiğinde çalışmaların genelde internet bağımlılığı ve Facebook bağımlılığı üzerine yoğunlaştığı görülmektedir. A.B.D.’de, 251 üniversite öğrencisi üzerinde yapılan araştırmada sosyal medya bağımlılığı ile yaşam tatmini arasında ilişki ortaya konulmuş, sosyal medya bağımlılığının yaşam tatminini düşüren bir etkisi olduğu vurgulanmıştır ((Longstreet ve Brooks, 2017). (z.özdemir, 2019))

2.6.Araştırmanın Amacı

Bu araştırman amacı geçmişten günümüze kadar sosyal medya bağımlılık düzeylerinin farklı kuşaklar üzerindeki etkisini ölçerek, sosyal medya bağımlılık düzeylerinin farklı kuşaklar üzerindeki etkisini çeşitli değişkenler açısından ele alınarak ortaya konulması amaçlanmaktadır.

• Sosyo-demografik özelliklerine göre sosyal medya bağımlılık düzeylerinin farklı kuşaklar arasında farklılık var mıdır?
• Sosyal medya bağımlılık düzeyleri farklı kuşaklar üzerindeki etkileri nedir?
• Sosyal Medya ölçeği alt faktörleri arasında nasıl bir ilişki vardır?
• Farklı kuşakların sosyal medya kullanım süreleri ile bağımlılık düzeyleri arasında nasıl bir ilişki vardır?

3.Yöntem

Sosyal medya bağımlılıklarının farklı kuşaklar üzerindeki etkisini ölçmeye ilişkin yapılan bu çalışmada modeli “Neden-Sonuç İlişkisi Araştıran Araştırma Modeli’’ esas alınmıştır. Nicel örneklem çeşitlerinden ”Küme, Grup ve Alan Rastlantısal örneklemi “seçilmiştir. Katılımcılara uygulanan anket aracılığıyla veriler toplanmış ve bu verilerin değerlendirilmesinde frekans analizi kullanılmıştır.

3.1. Araştırmanın Modeli

Araştırmanın modeli olarak“Neden-Sonuç İlişkisi Araştıran Araştırma Modeli’’ seçilmiştir. Araştırma problemiyle ilgili olarak, araştırma konusu değişkenler arasındaki ilişkiyi (var olup olmadığını) ilişkinin yönünü ve hangi değişkenin hangisine etki ettiğini (bağımlı-bağımsız) araştıran, araştırma modelidir.

Katılımcıların Sosyo-Demografik özellikleri ile sosyal medya bağımlılıkları arasındaki ilişki ve farklılıkları ortaya koymak amacıyla veriler toplanmıştır.

3.2.Araştırmanın Örneklem Seçimi

Bu araştırmada nicel örneklem çeşitlerinden ”Küme, Grup ve Alan Rastlantısal örneklemi “seçilmiştir. Hazırlanan bu formda yetişkin bireylerden cinsiyet, yaş, medeni durum, gelir durumları, en sık kullandıkları sosyal medya araçları ve sosyal medya kullanım amaçları bilgileri alınmıştır.

3.3.Veri Toplama Aracı

Bu araştırma da veri toplama tekniklerinden biri olan “Anket” den yararlanılmıştır. Sosyal Medya bağımlılığının farklı kuşaklar üzerinde etkisi konusuna ilişkin 200 kişilik özgün bir anket oluşturulmuştur. Anketin içeriğinde; Sosyo-demografik bilgiler, olgusal ve yargısal sorulardan oluşmaktadır. Anket; online iletişim metotları ile 200 kişiye ulaştırılmıştır.

3.4. Araştırma Soruları Ve Hipotezler

Bu araştırma sosyal medya bağımlılık düzeylerini ele almayı amaçlamaktadır. Katılımcıların sosyal medya bağımlılık düzeyleri çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmiştir. Araştırmada aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır:

Katılımcıların sosyal medya bağımlılık düzeyleri nedir?

 H₁: Araştırmaya katılanlar, yüksek düzeyde sosyal medya bağımlılığına sahiptir.

Araştırmaya katılanlar, yüksek düzeyde sosyal medya bağımlılığına sahip değildir.

Sosyal medya bağımlılık düzeylerinin farklı kuşaklar üzerindeki etkileri nedir?

Farklı kuşakların günlük sosyal medya kullanım süreleri ile bağımlılık düzeyleri arasında nasıl bir ilişki vardır?

H₂: Günlük sosyal medya kullanım süreleri arttıkça sosyal medya bağımlılık seviyeleri de artmaktadır.

Günlük sosyal medya kullanım süreleri arttıkça sosyal medya bağımlılık seviyeleri de artmamaktadır.

H₃: Sosyal medya kullanım yılı arttıkça sosyal medya bağımlılığı artmaktadır.

Sosyal medya kullanım yılı arttıkça sosyal medya bağımlılığı artmamaktadır.

• Sosyo-demografik özelliklerine göre sosyal medya bağımlılık düzeylerinin farklı kuşaklar arasında farklılık var mıdır?
• Sosyal Medya ölçeği alt faktörleri arasında nasıl bir ilişki vardır?

H₄: Sosyal medya bağımlılığı alt faktörleri arasında pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki vardır.

Sosyal medya bağımlılığı alt faktörleri arasında pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki yoktur.

3.5. Kullanılan Testler

Sosyal Medya Bağımlılık Ölçeği

Aşağıda internette sosyal medya kullanımıyla ilgili çeşitli durumlar verilmiştir. Sizden, her ifadeyi dikkatlice okumanız ve kendiniz için en doğru olan ifadeyi seçiniz. Her durum için bir işaretleme yapınız.

3.6.Araştırma Bulguları Ve Veri Analizi

Araştırmanın hedef kitlesini İstanbul ilinde ikamet eden 1946-2015 yılları arasında doğan kadın ve erkeklerden oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise İstanbul ilinde ikamet eden 1946-2015 yılları arasında doğan kadın ve erkeklerden 200 katılımcıdan oluşan X-Y-Z kuşağı mensupları oluşturmaktadır. Nicel yöntem kullanılarak toplamda 200 kişi ile online anket yapılmıştır.

Bu araştırmada, birincil veri elde etme yöntemlerinden biri olan anket yönteminden yararlanılıp, anket formunu online olarak veriler yapılmıştır. Araştırmada veri toplama amacı ile ilk bölümde araştırmacı tarafından bazı sosyo-demografik özelliklerine (yaş, cinsiyet, medeni durum, gelir durumu, eğitim düzeyine bakılmıştır. Çalışmanın ikinci ve son bölümü sosyal medya bağımlılıklarındaki kuşaklar arasındaki farklılıkları ölçmeye yönelik sosyal medya bağımlılık ölçeği ile ilgili sorular bulunmaktadır. Veri toplama anketler ile yapılmış olup verilerin yapısal geçerliliğin kontrolü için frekans analizi uygulanmıştır.

Araştırma 12-18 Mayıs 2020 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler, sosyal bilimler için istatistik programına işlenerek uygun analiz teknikleri ile analiz edilmiştir. Araştırmada kullanılan Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği (SMBÖ) geçerliliği

Cronbach’s α= ,71’dir.Bu değerlere göre ölçek güvenilir, araştırma geçerli bir araştırmadır. Araştırmaya katılanlardan 94 (% 47,0) kişi erkek, 106 kişi (% 53,0) kadındır. Bu yönüyle araştırmanın kadın ve erkek temsili konusunda yeterli olduğu ortaya çıkmaktadır. Araştırmaya katılanlardan 16 kişi Baby Bummer Kuşağı 70 kişi X Kuşağı – 67 kişi Y Kuşağı – 47 kişi Z Kuşağına mensuptur. Bu yönüyle araştırmanın sosyal medya kuşakları temsili konusunda yeterli olduğu ortaya çıkmıştır. Katılımcıların 97 kişi (%48,5 ) evli, 103 kişi ( %51,5) bekâr bireylerden oluşmaktadır. Katılımcılardan 5 kişi ( %2,5) ilkokul, 29 kişi (%14,5)ortaokul,63 kişi  (%31,5)Lise,75 kişi (%37,5),üniversite, 28 kişi (%14,0)yüksek lisans ve üzeri mezunudurlar. Katılımcılardan alt gelir gruba ait 32 kişi (% 16,0) orta gelir grubu 155kişi (% 77,5)  yüksek gelir grubu 13kişi(% 6,5)oluşturmaktadır. Katılımcıların günlük internet kullanma sürelerinin 41 kişi (%20,5)  bir saatten az, 85 kişi (%42,5) bir-üç saat arası, 37 kişi (%18,5) dört –altı saat arası,  19 kişi (%9,5) yedi saat ve üzeri, 18 kişi (%9,0) her zaman online olurum şeklinde sosyal medya kullanım sürelerine sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Bununla birlikte katılımcıların 17 kişi( %8,5 ) Sabah uyanır uyanmaz, 88 kişi ( %44,0)

Gün içinde, 54 kişi(%27,0) Gece uyumadan önce, 1kişi(%,5 )Sabah uyanır uyanmaz ve gece uyumadan önce, 40 kişi (%20,0) Tüm gün (uyanır uyanmaz, gün içinde, gece uyumadan önce) sosyal medya kullanım süresine sahip olduklarını ifade etmişlerdir. Katılımcıların 102 kişi (%51,0) Instagram, 27 kişi (%13,5), Youtube 13 kişi (%6,5),Twitter, 2 kişi %1,0 Linkedin, 41(%20,5 )Facebook 4 kişi (%2,0) snapchat 11kişi ( %5,5)diğer en çok kullandıkları sosyal medya uygulamaları olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcılara Sosyal medyada paylaşmadan önce fotoğraflarınıza genellikle filtre uygulaması yapar mısınız? Sorusuna 85 kişi  (%42,5)  Evet, yaparım, 115 kişi  (%57,5) Hayır, yapmam diye yanıtlamıştır. Katılımcılara Covid – 19 sürecinde sosyal medya kullanımınızda değişiklik gözlemlediniz mi? sorusuna 128 ( %64,2) evet 72 (%36,0) hayır yanıtı verilmiştir. Katılımcılara sosyal medyalarınız da takipçi sayısı önemli midir? Sorusuna 44 kişi(% 22,0) evet 156 kişi (%78,0 ) hayır yanıtını vermişlerdir. Katılımcılara Sosyal medyada çok vakit geçiren kişilerin solo yaşama yatkın olduğunu düşünüyor musunuz? Sorusuna 125 kişi (%62,5) Evet, düşünüyorum 75 kişi( %37,5) Hayır, düşünmüyorum yanıtını vermişlerdir. Katılımcılara Daha önce sosyal medyadan tanıştığınız biriyle bir ilişkiniz oldu mu? 58 kişi (%29,0) Evet, oldu, 142 kişi (%71,0 )Hayır, olmadı yanıtını vermişlerdir. Katılımcılara sosyal medyadaki tanışma ve evlilik sitelerinden tanışıp evlenen tanıdığınız var mı? Sorusuna 65(%32,5) evet 135(% 67,5) hayır yanıtını vermişlerdir. Katılımcılara araştırma yapmak için kütüphaneyi mi yoksa sosyal medyayı mı kullanmayı tercih edersiniz? Sorusuna 50 kişi( %25,0) kütüphane 150 kişi( %75,0 )sosyal medya yanıtını vermiştir. Katılımcılara sosyal medya duygularınızı yönetiyor mu? Sorusuna 58 kişi(% 29,0) evet,142 (%71,0) kişi hayır yanıtını vermiştir. Katılımcılara Sosyal medyada idol olarak gördüğünüz influencerlar var mı?  Sorusuna144 kişi( %72,0) evet,56 kişi (%28,0) hayır yanıtını vermiştir. Katılımcılara Gündemi televizyon, gazete gibi görsel ve yazılı medyadan mı yoksa sosyal medyadan mı takip ediyorsunuz? Sorusuna 85 kişi (% 42,5) görsel ve yazılı medyadan, 101 kişi (%50,5) sosyal medyadan, 14 kişi (% 7,0) diğer yanıtını vermiştir. Sosyal medyaya hangi cihazdan bağlanıyorsunuz? 186 kişi( %93,0) Telefon, 2 (%1,0) Bilgisayar, 12(%6,0 ) diğer ile sosyal medyaya bağlandıkları sonucuna erişilmiştir. Katılımcılara İlk kullandığınız sosyal medya uygulaması nedir? Sorusuna 125 Kişi (%62,5) Facebook, 13kişi(%6,5) Youtube,7 kişi(%3,5) Arkadaşlık Siteleri, 12 kişi (%6,0) Whatsaap, 9 kişi(%4,5) Instgram, 34 kişi (%17,0) diğer yanıtını vermiştir. Katılımcılara Genel olarak bilgilendirme mesaj tercihiniz hangisidir? Sorusuna 108 kişi (%54,0) Sms 77 kişi (%38,5) email 15kişi  (%7,5) diğer sonucuna erişilmiştir.

Bu bölümde sosyal medya kullanımındaki farklılıklara ilişkin sosyo–demografik değişkenler, özellikler, sayı ve yüzde olarak yer almaktadır. Kuşakların sosyal medya kullanımına ilişkin bilgiler ve sosyal medya kullanımındaki farklılıklara ilişkin bakış açılarına dair bilgiler yer almaktadır.

SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIK ÖLÇEĞİ

• Sosyo demografik sorular

1) Yaşınız  ?

2)Cinsiyetiniz Nedir?

3-Medeni haliniz nedir?

 4-Eğitim Durumunuz Nedir?

5-Gelir Durumu

 6-Sosyal medya sizin için ne ifade ediyor?

Eğlence, vakit geçirme, Sosyal Medya Doğru Kullanıldığı zaman Doğru bilgileri Paylaşmak bilmediklerimizi araştırıp pekiştirmek fikir alış verişi bazen da Toplumun düşüncelerini anlamak. Bana göre günümüzde güvenin azalması ile sosyal medyada paylaşımlarla bir nebze psikolojik terapide diyebiliriz insanların günden güne yalnızlaşması toplumdan bireysel fiziksel olarak uzaklaşması sosyal medyada nasıl olsa tanımıyor diyerek sıkıntıları paylaşmak deşarj olmak, Fiziki olarak toplumda yer edinemeyecek güveni olmayan bir kesimin sosyal medyada kendinin önemsemediğini daha çok ifade ediyor gibime geliyor benim gözlemim ifadem bu, Özgür ifade platformu olarak cevaplamışlardır.

7-Sosyal medya ağlarına günde kaç saat bağlanırsınız?

8-Sosyal medyayı daha çok günün hangi vaktinde kullanırsınız?

9-En çok kullandığınız sosyal medya uygulaması hangisidir?

10-Sosyal medyada paylaşmadan önce fotoğraflarınıza genellikle filtre uygulaması yapar mısınız?

11-Daha önce sosyal medyadan tanıştığınız biriyle bir ilişkiniz oldu mu?

12-Sosyal medyadaki tanışma ve evlilik sitelerinden tanışıp evlenen tanıdığınız var mı?

13-Sosyal medya kullanım amacınız nedir?

Daha Çok Zaman Geçirmek Amaçlı, Daha Fazla Bilgi Edinmek Kültürel Ve Sosyal Açıdan Bilgi Edinmek, Şehit Oğlum İçin Buradayım, Gündemi Takip Etmek İçin Kullanıyorum, İş Ağımın Gelişmesi, Sosyal Çevremden Haberdar Olmak, Haber Ve Tanıdıklardan Ayrı Kalmama İsteği, Boş Vakitlerde, Bilgi Edinmek, Stres Atma, Dünyadaki Ve Ülkedeki Farklı Olan Her Haberden Ve Ürünlerden Anında Haberimin Olması, Yüz Yüze Tanıyamadıklarımızı Daha Yakın Tanımak, Reklam, İşim İcabı, İletişim, Sosyalleşme, Paylaşım, Bilgi Alışverişi Ve Eğlence, Hatırlamak Takip Etmek, Vakit Geçirmek, Hayatı Çağına Göre Yaşama, Çeşitli Konularda Bilgilenme-İletişim Ve Bilgiye Kolay Erişim- Güncel Olaylar Hakkında Haberdar Olmak Ve Yeni Bilgiler Edinmek. Kendime Ait Bir Alan Oluşturmak, Hobi, Haberleşme İhtiyacı, Haberdar Olmak, Bilgiye Kolay Ulaşmak. Güzel Vakit Geçirmek, İletişim Haber Kaynaklı, Çapkınlık, Eğlence, Öylesine, kolay Bilgi, Gerektiğinde Bilgi Gerektiğinde Eğlence, Güncel Kalmak, Sosyal Medya Üzerinden Aldığım Haberler Veya Sıkılmam, Okulumdaki Çalışmalardan İlgilileri Haberdar Etmek, Uzaktaki Arkadaşlarımla Haberleşmek, Siyasi Ve Sosyal Gelişmeleri Takip Etmek, Arkadaşlarımızı Yakın Olduklarımızı Yakından Takip Etmek, Her Bilgiye Daha Önce Ulaşabilmek şeklinde genel olarak ortak cevaplar vermişlerdir.

14-Araştırma yapmak için kütüphaneyi mi yoksa sosyal medyayı mı kullanmayı tercih edersiniz?

15-Covid-19 sürecinde sosyal medya kullanımınızda değişiklik gözlemlediniz mi?

16-Sosyal medyalarınız da takipçi sayısı önemli midir?

17-Sosyal medyaya hangi cihazdan bağlanıyorsunuz?

18-Sosyal medya duygularınızı yönettiğini düşünüyor musunuz?

 19-Alışveriş yapmak için e- ticaret sitelerini tercih eder misiniz?

20-Sosyal medyada idol olarak gördüğünüz influencerlar var mı?

21-Sosyal medya ile tanışma yaşınız kaçtır? 

22-Sosyal medyada dijital dilencilik (Beğeni dilenciliği )hakkında ne düşünüyorsunuz?

Gereksiz, İlgilenmiyorum, Fikrim Yok, Saçma Buluyorum, Çok Doğru Bir Davranış Olarak Düşünmesem De Paylaşımlarımın Beğenilmesi Beni De Mutlu Ediyor, Tasvip etmiyorum, Zavallıca, Acizlik, Bir Şey Prim Yapmak İçin Ellerinden Geleni Yapıyorlar, Özgüven Eksikliği Olduğunu Düşünüyorum, İyi Değil, Kişilik Bozukluğu Olanların Bir Şekilde Değer Vermeleri, İhtiyaç Sahiplerine Yardım İçin Yapılanlar Dışında Gereksiz Olduğunu Düşünüyorum, Önemsemiyorum, Çirkin, Olmalı, Sefalet, Benim İçin Kimin Ne Kadar Beğendiğini Önemi Yok En Basiti Ben Bir Resim Koyduysam Onu Beğendiğim İçin Koymuşumdur. Gerisi Önemli Değil. Gereksiz Ve Komik Duruma Düşüren Bir Şey, Bence Duygusal Açlığın Tezahürüdür. Üzücü, Palavra, Kompleks, Dediğim Gibi Kendini Gerçekleştirme Ve Ego Tatmini Olarak Görüyorum. Hiç Beğenmiyorum Sevmiyorum-Hoşlanmıyorum, Doğru Bulmuyorum. Önemseyen Kişiler Olabilir Ama Benim İçin Önemli Değil, Bazen Çok Abartılı Buluyorum, Hastalık, Beğeni Gelmesini Seviyorum. Önemsiz İş Olsun Diye, Şahsiyetsizlik, Sinir Oluyorum, Bence Yapılmamalıdır. Karışıklı Olarak Yapılıyor. Diğer Dilencilikten Farkı Yok, Bana Saçma Geliyor Ama Ne Kadar Takipçin Çok Olursa Firmalardan Reklam Geliri Elde Ediliyor. Diyecek Kelime Yok, İğrenç, Yanlış Buluyorum. Ufaktan Bağımlılık Habercisi Tabi. Ruhsal Hastalık İşareti Diye Düşünüyorum. Paraya Giden Yolda Her Şey Mubahtır Diyen İnsanlar Var. Gereksiz Ve Bir O Kadarda Boş Bir Şey. Kötümser Düşünüyorum. Hiç Kale Almıyorum. Çok Var. Berbat, Gereksiz Fazla Beğeninin Olması Ya Da Az Beğeninin Olması Bence Hiçbir Şey İfade Etmiyor. İnsanların Kendilerini Tatmin Etmesi Beğenilme Arzusu Olarak Görüyorum. Tam Bir Felaket, Tatmin, Bazı İnsanlar Takipçiye Beğeniye Çok Tapıyor Egolarını Tatmin Etmek İçin Sürekli Beğeni Beğeni Diye Dileniyorlar. Olumsuz, Fikrimi Paylaşırım, Gerisi Önemli Değil,  Sosyal Tatmin Duygusu, Zorbalık, İnsanların Kendilerini Tatmin Etmesi Beğenilme Arzusu Olarak Görüyorum. Komik, Kullanım Amacına Göre Değişir, Nefret Ediyorum, Aptallık Ve Beyin Yoksunluğu, Bence Hiç Önemli Değil, Tasvip Etmiyorum-Bende Yapıyorum. Beğenmiyorum Takibi Bırakıyorum. Beğenini Gelmesini Seviyorum. Rahatsız Edici, Bence Yapılmamalıdır. Saçma Beğenen Beğenir Zaten. Benim İçin Önemli Olsaydı 1000 Üzerinde Öğrencim (,Yetişkin) Ve tanıdıktan sonra 80nin Takibini Kabul Etmezdim. Yerine Araştırmaya Göre, Çok Saçma Beğeni Toplayan Takipçi Kasma Bunlar Saçma Sapan Şeyler, Biri Beğensin Diye Değil Hakikati Söyleyip Paylaşmak Gerek Gerisi Kişinin Hür İradesine Kalmış Bir Durum, Önemsemiyorum. Pek Bilgim Yok Ama Ucunda Para Varsa Beğeni İstemeleri Normal. Ha Yoksa Böyle Bir Şey Tamamen Psikolojik Doygunluk İçin, Ufaktan Bağımlılık Habercisi Tabi, Umursamam, Motive Edici Buluyorum. Napolyon a Demişler Biz Şan Şöhret İçin Savaşıyoruz Siz İse Para İçin Napolyon da Demiş Kimde Ne Eksik İse Onun İçin Savaşır-.Kompleks Alameti, İtici Buluyorum. Ruhsal Hastalık İşareti Diye Düşünüyorum. Olmalı- Dikkate Almıyorum. Kişilik Yetersizliği, Bilmiyorum Çok İtici Geliyor. Hayatta Becerisi Olmayan İnsanlar, Para Kazanma Gibi Bir Amacı Yoksa Saçmalık. Son Zamanlarda Popüler Olma Heveslileri, Gereksiz Fazla Beğeninin Olması Ya Da Az Beğeninin Olması, Saçma Bir Şey Prim Yapmak İçin Ellerinden Geleni Yapıyorlar. Bende Yaparım. Yapmam, Yapılmasını Da Doğru Bulmuyorum. Doğru Bulamadığım Bir Davranış, Tercih Yapmıyorum. Duygu Sömürücülüğü Olarak Görüyorum. Delilik, Yeni Nesil Dilencilik, İstismar Olarak Görüyorum. Beğeni Dilenciliği Yapan Kişilerin Psikolojik Sorunları Olduğunu Düşünüyorum. Gönderileri Beğen. Yorum İyidir. Fark Etmez Çok Önemli Değil, Gerekli, Paylaşımınızın Kabul Gördüğünün Belgesi, Hastalık, Berbat, İlgilenmem. Dolandırıcı. Zavallı Bir Düşünce. Berbat Rezil Ahmakça Küçük Düşürücü, Diğer Dilencilikten Farkı Yok şeklinde görüş belirtmişlerdir.

23-Sosyal medyada çok vakit geçiren kişilerin solo yaşama yatkın olduğunu düşünüyor musunuz?

24-Gündemi televizyon, gazete gibi görsel ve yazılı medyadan mı yoksa sosyal medyadan mı takip ediyorsunuz?

25-Akıllı telefonunuzdan uzak kaldığınızda veya şarjı bittiğinde kendinizi nasıl hissediyorsunuz?

Akıllı telefonunuzdan uzak kaldığınızda veya şarjı bittiğinde kendinizi nasıl hissediyorsunuz sorusuna Bir organım işlevini yitirmiş gibi, Sahipsiz, Boşlukta-Mükemmel, Eksik, Çok kötü, Yalnız, Ulaşılamayınca çevrem panikliyor sadece bu. Telaşlı, Bazen daha dingin. Kötü, Herhangi bir duygu ifade etmiyor, Çok bir değişiklik olmuyor. Hatta bazen daha rahat, Ailemle iletişim kuramayacağım İçin acil durum olabileceğini düşünerek biraz panikleyebilirim. Çok büyük bir eksiklik hissetmedim. Normal, Sorun değil, Issız adada gibi, Sıkıldığım için kötü hissediyorum. Ölüm gibi. Ulaşacağım kişi yoksa evde bırakıp çıktığım zamanlarda oluyor. Normal olmasa da olur. Biraz eksik hissediyorum. Çok fazla bir etkisi olmuyor yine kendim hani telefonsuzda eğlenebiliyorum fazla bir etkisi yok. Farklı hissetmiyorum. Kızgın, Her zamanki gibi mutlu, Çok ta önemli değil nasılsa bir şekliyle zaten bağlanıyoruz. Dinlenmiş, huzurlu, Mesleğim telefona bağlı olduğu için iş dönüşlerini merak ederim. İlk anlar çağrılara cevap verememe endişesi yerini dinginliğe bırakıyor. Aynı, Normal, Rahat, Hemen şarja takarım çünkü bütün bilgilerim aktivitelerim orada. Telefonsuz hayatın güzelliğini, iş esnasında ise tedirgin, işte değilsem pek rahatsız olmam. Haberleşme aracı olduğu için biraz panikliyorum. Kendimi yalnız, Eksik, Arar bulur şarj ederim. Güvensiz, Huzursuz, Fark etmiyor. Umurumda olmaz. Özgür hissediyorum. Etkilemez. Değişiklik yok, panik yok. Bu durum zaman zamans değişiklik gösterebiliyor. Berbat, Pek farklı değil (ama eğer ki o anda boşsam uğraştım yoksa tekrar elime almak isterim telefonu. Benim ki el tiryakiliği. Koluma saat takmamış gibi hissediyorum. Pek bir şey fark etmiyor telefonumun şarjı bittiyse ilgi alanlarımla uğraşıyorum kitap okuma çizim tatlı yapma vs.- 6. Duyu organını kaybetmiş bir kişi gibi hissediyorum. Boşlukta hissediyorum. Kötü enerjisi bitik şeklinde cevaplar verilmiştir

26-Sosyal medya bağımlılığı hakkında ne düşünüyorsunuz?

Sigara bağımlılığı gibi hafife alınmamalı. Günümüzde yaygın. Tedavi edilmesi gereken bir hastalık. Bağımlı olmanın olumsuzlukları teşkil edeceğini düşünüyorum ve bağımlılığı aşmak için sosyal medya detoksu yapmalarını tavsiye ederim. Ben de bir bağımlı olduğum için ve teknoloji çağında olduğumuz için normal buluyorum. Dünyanın ve gençlerin sonu olacak. Her bireyin bu dönemden geçtiğini ama yalnızca bilinçli bireylerin bu süreci atlatabildiğini. Günümüz şartları, teknolojisi gereği nüfusun büyük çoğunluğunun ister istemez yaptığı bir durum. Kişiyi reel hayattan koparıyor. Doğru bulmuyorum. Ne yazık ki ilerliyor. Daha da çoğalacak. Gelecek için büyük sıkıntı. Sosyallikten uzaklaştırıyor. Eroin bağımlılığı kadar Tehlikeli buluyorum. Sınırlı bir vakit ayırmak lazım. Aksi takdirde bağımlılığı arttırıyor. İnsan ömrünün hırsızı olduğunu. Patolojik bir sıkıntı. Psikonevrotik hastalıklara neden olacak kadar ciddi bir tehdit. Boş adam işi. Bağımlılık yapıyor. Gereksiz bağlanma. Yeni trend. Bence bağımlı olmasına gerek yok kimsenin bence. Maalesef hayatımızın her alanında kullanmak durumunda kaldık bence çok iyi yapmıyoruz. Her türlü bağımlılık tehlikelidir. Çok var. Abarttık. Kesinlikle doğru bir tanım bağımlılık… Ve ne yazık ki her gecen gün artmakta. Hayatı oradan yaşayanlar çok, Ürkütücü, Çok kötü. Yüksek dozda bağımlılık içerir. Hayatımızı karartacak, Hakiki insan gibi yetiştirmezsek araçların kölesi oluruz. Zamanı verimsizce harcamak olduğunu düşünüyorum. Kişinin Yalnızlığı, Vahim bir durum fazla bağımlı olmamak gerekir. Kesinlikle bağımlıyız. Bağımlılık yapmadığı sürece iyi bir araç. Saplantı. Allah kurtarsın. Çocuklar oyuna çok dalıyor. Bence sosyal medya bağımlılığı kişinin kendisini (duygusal ve psikolojik olarak) besleyememesinin bir göstergesidir. Tehlikeli boyutlara ulaştığını düşünmekteyim. Korkunç. Minimum indirmek gerekiyor. Eğitimin kalitesinin düştüğünü düşünüyorum. Birçoğumuzda var. Bence fazla bağımlı olmamak lazım. Gençler de çok büyük sıkıntı. Ciddi boyutlarda. Hayatın bir parçası yemek içmek gibi artık. Aşırı takılmak psikolojik sorun bence. Bos zamanı çok olan diyorum. Bağımlı değilim sadece can sıkıntısından giriyorum. Kesinlikle önlem alınması gereken bir konu. Kontrol edilmeli yoksa ilerisine geçiyor artık onsuz yaşamama gibi sorunsallar. Çözümü olmayan büyük bir sorun. Sosyal medya bağımlılığını “Görün beni Bağımlılığı” olarak tanımlıyorum. Günümüzde her yaştan insan bu durumda ve insanlar beraber olduklarında bile yüz yüze konuşamayacak hale geldik. Doğru olduğuna inanıyorum. Ben istemediğim surece bağımlılık yaptırmaz. Yeni tur bağımlılık mücadele lâzım. Büyük bir sıkıntı doğru bulmuyorum hayattan uzaklaştırıyor. Maalesef üzücü. Bağımlı değilim. İnsanlık bitiyor. Çok yaygın özellikle yeni nesil-Aşırı bağımlılık hoş değil. Her geçen gün artan zararlı bir bağımlılık. Bağımlılık anormal düzeyde, sanal münasebet, reel münasebetin önüne geçti. Daha çok duygusal açıdan eksiklikleri olan insanların sosyal medya bağımlısı olduğunu ve bu bağımlılığın insanı her açıdan kötü etkilediğini düşünüyorum. İyi değil. Acilen bırakmaları lazım. Gençlerin üretkenlikleri önündeki en büyük engel. Aşırı kullanımlar sağlığı ve toplumsal hayatı kötü etkileyecektir. Sosyal medya kullanımı konusunda eğitimler verilmeli. Her şeyi orta derecede tutmalı. Ruh hastalığının başka bir boyutu. Çocuklarımıza söz geçiremiyoruz diyorlar bazı anneler ne demek geçirememek zamanı ve saati olmalı 7yaşında oğlum şu karantina sürecinde bir iki kere vermişimdir öğretmeni. Video atarsa izlesin diye yoksa yasak arkadaşlarım bundan muzdarip ellerinde telefon kızıyorum vermeyin diye. Günümüzde her yaştan fazlasıyla var. Rahatsız etmiyor. Felaket aynı alkol bağımlısı gibi. İnsan hayatini rehin alındığını düşünüyorum. Hepsi ergen gibi. Dehşet düşünüyorum. Nefret ediyorum ama onsuz duramıyorum. Bu tanımlama doğru yapılırsa sakıncalı yönlerinin olduğunu düşünüyorum. Vaktimizi boşuna tüketiyoruz. Hastalık derecesine gelmediği sürece normal bir süreç. Asrın hastalığı. Sosyal medyaya karşı propaganda yapılmasını uygun bulmuyorum doğru kullanma eğitimi verilmeli. Herkes öyle zaten. Her şeyin fazlası zarar. Güzel bir şey. Her kez bağımlı oluyor 2 yaşındaki çocukta 60 yaşındaki büyüklerimizde. Bizi içten içe bitiriyor. Gayet normal bu devirde. Milyonlarca insanin esiri olmuş olduğu bir hastalık. Yeni nesil salgını. Tabi ki de kötü bir şey ama insan istediği sürece kendine dur diyebilmeli bağımlı olan kişiler kendime ve düşüncelerine yenik düşen insanlar basit insanlar yani. Bağımlılığın da bir derecesi olduğunu ve her bağımlının kötü olmadığını. Kesinlikle doğru alışkanlık oluyor. Pek engellenebilir tarafı yok. Bittirdi bizi. Hiç normal görmüyorum asosyal insan oluyorlar kişilik problemleri var bence. Sosyal medya hayatımızın bir parçası bağımlı olduğumuz birilerinin veya bir şeylerin ne paylaştığını görmek. Bağımlılar kendisini orada rahat hissediyor. Mühim olan gerçek hayat serüveni. Bağımlıyım. Bilgi için güzel ve müzakereye açık bir yer ama bazen de anlamsız olabiliyor. Çok tehlikeli ve geleceğin en ciddi sıkıntısı olacak. Olması gerektiğinden fazla olmamalı yanlış buluyorum. Gençlerin üretkenlikleri önündeki en büyük engel. Medya okuryazarlığını önemsiyorum, bilinçli insan bağımlılıktan uzak durur. Bırakmamalarını tercih ederim. Arttı ve artacak. Doğru kanalize etmek gerek. Vakit geçirmek sıkılmamak ve eğlenmek için bana göre güzel bir şey. Boş zamanım çok diyenlerin yeri :).Gençlerin üretkenlikleri önündeki en büyük engel. Çok fazla bağımlı hale getirtilebiliyor. Anlamsız buluyorum. Dozunu ayarlayamadığımız zaman insanı birçok şeyden alıkoyabilir. Kendi ellerinde olan bir şey isteseler düzeltebilirler. Bağımlılık oluşmuşsa kötü bir gidişat. Sigara ve içki bağımlılığı bedenleri; sosyal medya ise zihinleri usul usul öldürüyor. Herkes bağımlı sadece bağımlılık seviyeleri farklı olduğunu düşünüyorum, gün 3 sigara içmeden duramayan ile 50 sigara içmeden duramayan da bağımlıdır değil mi? Bulaşınca ister istemez bağımlı hale geliyorsun. O kapıdan içeri girince bağımlı olmayan zor gibi. Güzel bir şey. Dipsiz kuyu. Maddi ve manevi bir getirisi yoksa bu bağımlılık çok ciddi bir zaman müsrifliğidir diye düşünüyorum. Fazlası zamanı boşa harcamak. Hayatın gerçeği. Gerçek hayatta gerçek dost eksikliği. Felaket. Çok kötü bir alışkanlık. İyi değil sorun. Her türlü bağımlılık kötüdür. Bağımlı değil ancak oraya gidiyor. Modernite yönlendirmesi olarak görüyorum. Kesinlikle bağımlılık ama işi bu olanlar hariç. Aileyi yıkan kişiyi helak eden en kötü bağımlılıktır. İşini, ailesini ve hayatındaki önceliklerini ihmal etmediğiniz sürece gerekli. Bence herkeste var. Ne yazık ki git gide daha sık duymaya ve şahit olmaya başladığımız bir süreç. En çok da uzak vadede çocukları ve gençleri olumsuz etkileyecek bir süreç olacağını düşünüyorum. İnsanlık için üzücü, Olmalı, Birçok kişi için artık bu yaşam felsefesi. Hem gerçekler den kaçış için de kullanan çok… Farklı görünmek gibi-Çok kötü-Bağımlılığın kendisi bir hastalık. İrade zayıflığının bir işareti. Çok bağımlı olmamak gerek, toplumun gidişatı iyi değil. Eğitimin kalitesinin düştüğünü düşünüyorum. Geleceğin hastalığı. Moral bozucu. Her şeyin bir sınırı var dur demezsen kendine her şey olur. Ölü yaşamlar olarak. Allah düşürmesin. Bence çok ciddi derecede bir hastalık insanların bağımlılık raddesine gelmemeleri kendilerini bu derece kaptırmamaları gerekiyor. Tüm önceliklerinden vazgeçerek sosyal medyayı hayatının merkezine koyanlar için uyuşturucu gibi zararlı bir bağımlılık. Güzel bir şey ama gözler için zararlı diye düşündüklerini dile getirdikleri görülmüştür

27-Etrafınızda sosyal medya bağımlısı olduğunu düşündüğünüz kimseler var mı?

 28-İlk kullandığınız sosyal medya uygulaması nedir?

 29-Sosyal medya ile ilk tanışmanız nasıl oldu?

Tesadüf. Merak ettiğim bilgilileri araştırarak. Yaygın olduğu. Eve internet bağlanınca o dönemin popüler olan sosyal medyası “Facebook” açarak oldu. Telefon aldığım zaman oldu. Akıllı telefonlar. İnsanların kameralı bir şekilde bilgisayarlar ile canlı görüştükleri öğrenip evimdeki masa üstü bilgisayarıma kamera alıp denemiştim. Msn açarak. Mail şeklinde. Kız kardeşim. Arkadaş tavsiyesi ile. Birçok kişiden aaa olur mu sosyal medyasız çok geri kalmışsın lafıyla bir görelim şu sosyal medyayı dedim. Sosyal baskı. İnternet cafe. Ağabeylerim Facebook kullanıyordu. Kızımın vasıtasıyla. Yurtdışında bulunduğum yıl Skype yapmak için. Kendi kendime girişim yaptım. Telefon aldı arkadaşım Instagram’dan istek at dedi öyle oldu. Vakit geçirmek için. Youtube a takıldım. Yurt dışındaki arkadaşlarımla kolay bağlantı kurabilmek. Video arayarak. Mesleğim gereği. Merak ve sürü psikolojisi. Yaptığım iş bilgisayar ile idi, öyle tanıştım 96 da. Dini amaçlı bir Facebook grubu. Zaruret. Kız tavlamak için bir uygulamadan bahsettiler (yonja) kullandım ve sonuç aldım. Ders araştırması ve sınavlar için. Twitter. Merak. Teknoloji kullanırken. Mecburen Whatsapp kullanmakla oldu. Gençler tanıştırdı ve hesap açtılar adıma ve yardımcı oldular. Eski arkadaşları aramak. Herkeste vardı merak edip yükledim. Üniversitede. Emeklilik sonrası biraz da oyalanma ihtiyacı. İşim icabı interneti mecburen kullanmam. Siyaset sebebiyle. Arkadaşlarım fotoğraflarımı beğen demesinden. Bilgisayar kursuna gittim önce pc ardından akıllı telefonlar. Twitter modaydı yeni bir oluşumdu farklıydı merak ettim açtım Facebook gibi klasik klişe değildi. Acemi. Yıllardır görüşemediğim okul arkadaşlarımı görünce çok mutlu oldum. Can sıkıntısı. Araştırma. Tesadüfe yer yoktu malum dünya şartları bazen istemese de kendini içinde buluyorsun. Hatırlamak zor ama arkadaşlarla sürekli yeni şeyler arayışından başladı. Haberleşme kaynağı olduğu için bende katıldım. Yatkınlığı vardı kullandım. İşyerindeki gençlerin tavsiyesi ile. İlkokuldayken annemle babamın gözetiminde Facebook hesabı açmalarını istemiştim. Kendileri de kullanıyordu, oradaki oyunlar vs bunları görüp de oynamak isteyerek başlamıştı. Merak olarak Ve çocukluk arkadaşlarım akrabalarla iletişim. Kuzenim bilgisayar öğrencisiydi, Onda görmüştüm. Kız tavlama isteği. Mail adresi gerekliliği ve arkadaşlarla görüşme. Öğrencilerimle iletişim kurmak. Arkadaşımın hesabıyla başladım şeklinde yanıtlar vermişlerdir.

30-Genel olarak bilgilendirme mesaj tercihiniz hangisidir?

SINIRLAMALAR

Araştırmanın hedef kitlesini İstanbul ilinde ikamet eden 1946-2015 yılları arasında doğan kadın ve erkeklerden oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise İstanbul ilinde ikamet eden 1946-2015 yılları arasında doğan kadın ve erkeklerden 200 katılımcıdan oluşan baby boomer- X-Y-Z kuşağı ile sınırlandırılmıştır.

SONUÇ

İnsanların yaşadığı her alanda iletişim kaçınılmaz olmuştur. En eski zamanlardan beri bireyler birbirleriyle sürekli bir etkileşim içerisinde bulunmuşlardır. Ve toplumun içerisinde pek çok faklı dinden, dilden ve ırktan insanlarla iletişim kurarak uzun yıllar boyunca birbirlerini anlayarak, anlaşarak hayatlarını idame ettirmeyi başarmışlardır. Bireylerin davranış farklılıklarından dolayı kuşak kavramı ortaya çıkmıştır. Sosyal bilimler alanında pek çok araştırmalara konu olmuştur. Burada teknolojinin de hayatımıza girmesiyle birlikte sosyal medya kavramının artması ile kuşakların da bu sürece nasıl adapte olacağı söz konusu olmuştur. Tarih boyunca her kuşak mensubu, kendisinden sonra gelen kuşağa karşı eleştirel yaklaşımda bulunarak kuşaklar arasında davranış ve bakış açılarında farklılıklar olduğu kabul edilmiştir, eleştirel yaklaşımların en yaygın olanı; Ne olacak şu gençliğin hali? olmuştur. Bütün kuşakların sosyal medya hesaplarını kullanarak birbirleri ile iletişim kurmayı tercih ettiklerini görüyoruz. Sosyal medya kullanımları arttıkça solo yaşama yatkınlıkta artmaktadır. Araştırma sonuçlarından bazıları şu şekildedir;

Sosyal medya sizin için ne ifade ediyor sorusuna çoğunlukla iki farklı söylemin gelişmiş olduğu verilen cevaplardan görülmüştür. Bu cevaplardan bazıları; genellikle eğlence, vakit geçirme ve bilgi edinme. Sosyal medya ağlarına günde 1- 3 saat bağlandıkları görülmüştür. Sosyal medyayı daha çok gün içinde kullandıkları görülmüştür. En çok kullandığınız sosyal medya uygulaması Instgram olduğu görülmüştür. Sosyal medyada paylaşmadan önce fotoğraflarınıza genellikle filtre uygulaması yapmadıkları görülmüştür. Büyük çoğunluğun daha önce sosyal medyadan tanıştıkları biriyle ilişkilerinin olmadığı görülmüştür. Sosyal medyadaki tanışma ve evlilik sitelerinden tanışıp evlenen tanıdıkları olmayanların oranları daha yüksek çıkmıştır. Sosyal Medya Kullanım Amacınız nedir sorusuna daha çok zaman geçirmek amaçlı, siyasi kültürel ve sosyal açıdan bilgi edinmek, güncel kalıp gündemi takip etmek, iş ağlarının gelişimi, stres atma, reklam, iletişim, sosyalleşme, bilgi alışverişi ve eğlence, bilgiye kolay erişim, hobi, çapkınlık şeklinde genel olarak ortak cevaplar vermişlerdir. Araştırma yapmak için sosyal medyayı mı kullanmayı tercih ettikleri görülmüştür. Covid-19 sürecinde sosyal medya kullanımlarında büyük ölçüde değişiklik olduğu görülmüştür. Sosyal medya hesaplarındaki takipçi sayısının önemli olmadığı görülmüştür. Sosyal medya kullanımlarını akıllı telefonları vasıtasıyla bağlandıkları görülmüştür. Sosyal medyanın duygularını yönetmediğini düşündükleri görülmüştür. Alışveriş yapmak için e- ticaret sitelerini tercih ettikleri görülmüştür. Sosyal medyada idol olarak gördükleri influencerlar var olduğu görülmüştür. Sosyal medya ile tanışma yaşlarının farklılık gösterdiği görülmüştür. Sosyal medyada dijital dilencilik (Beğeni dilenciliği ) hakkındaki görüşlerin hepsi olumsuz yanıtlar içermektedir. Sosyal medyada çok vakit geçiren kişilerin solo yaşama yatkın olduğunu düşündükleri görülmüştür. Gündemi sosyal medyadan takip ettikleri görülmüştür. Sosyal medya bağımlılığı hakkında çoğunlukla olumsuz yanıtlar verilmiştir. Olumsuz bir örnek; tüm önceliklerinden vazgeçerek sosyal medyayı hayatının merkezine koyanlar için uyuşturucu gibi zararlı bir bağımlılık. Olumlu bir örnek; güzel bir şey olarak diye yanıtlardan bazılarıdır. Etraflarında sosyal medya bağımlısı olduğunu düşündükleri kimselerin var olduğu görülmüştür. İlk kullandıkları sosyal medya uygulamasının Facebook olduğu görülmüştür. Genel olarak bilgilendirme mesaj tercihlerinin sms olduğu görülmüştür. Kuşaklar arasında ilk kullandıkları sosyal medya ve şuan ki kullandıkları sosyal medya uygulamaları açısından farklılık görülmüştür ilk kullandıkları Facebook’ken şimdiki kullandıkları sosyal medya uygulaması Instagram olarak evirildiği görülmüştür. Kuşaklar arası farklılıklara ilişkin zayıf kanıtlar elde edildiğinden, kuşakların değer ve tutumlarının farklı olduğuna dair yaygın olan algı destek bulunamamıştır

• Baby boomer ile ilgili veriler; teknoloji ile orta yaşlarda tanışan hızlı şekilde adapte olmuş kuşaktır. Siyah beyaz tek kanallı televizyonlar ile tanışan ilk kuşak olmuşlardır. Telgraf, gramofon ile başlayan Sosyal medya kullanımları zamanla teknolojik yenilikler sayesinde yerini arkadaşlık siteleri, msn, Facebook‘a bırakmışken şimdiler de ise Instagram olarak evrildiğini görülmüştür.
• X kuşağı ile ilgili veriler; bu kuşakta ilkler yaşanmıştır. Konveksiyonel medya bağlamında ilk renkli  ve çok kanallı televizyonlar ,yeni medya bağlamında Teknoloji ile ilk tanışan ve uygulayan kuşak olup sosyal medya ile tanışmaları CD, mp3 çalar, daha sonra Facebook şeklinde olmuştur. Facebook ile başlayan sosyal medya kullanımları twitter instgrama doğru evrildiği görülmüştür.
• Y kuşağı ile ilgili veriler; dijital teknoloji ile yakından tanışan kuşaktır. X ve Z kuşakları arasında köprü vazifesi gören milenyum kuşağıdır. Renkli ve çok kanallı LCD televizyonlarla tanışan kuşaktır. En çok kullandıkları sosyal medya uygulaması ınstagram olduğu görülmüştür.
• Z kuşağı ile ilgili veriler; akıllı telefonların içine doğan kuşaktır. Yapay zekâ, Robotik Kodlama, i-nesli kuşağıdırlar. Sosyal medya kullanım saatleri diğer kuşaklara göre fazlalık göstermiştir. En çok tercih ettikleri sosyal medya uygulaması Youtube olduğu görülmüştür.

ÖNERİLER

Bu çalışmanın sonucunda güvenilirlik ve geçerliliği olan, birincil kaynaklar kullanılarak özgün bir Sosyal Medya Bağımlılık Ölçeği geliştirilmiştir. Teknolojini değişimi ve dönüşümü ile birlikte bireylerin sosyal medya kullanımı davranışları zamanla değişebileceği için, geliştirilen tüm ölçeklerin uzun vadede geçerli ve güvenilir bir yapı sunamayacağı bilinmelidir. Bu çalışmadaki örneklem sosyal medya kuşaklarından oluşturulmuş ve geliştirilmiş olan araç bu yaş grubundaki bireylerde bağımlılık farklılıklarının etkisini ölçmek amaçlı geliştirilmiştir. Sosyal medya kuşak sınıflandırmasının hangi yıl ve dönemlere dayanması gerektiğine dair, emik yaklaşım, nicel ve nitel araştırma yöntemleri kullanılarak sosyolojik araştırma yapılmasına ihtiyaç duyulduğu söylenebilir. Bu araştırmalarda farklı tutum ve değerler açısından sosyal medya kuşaklarının farklılıkları araştırılabilir.

Kaynakça

• (tarih yok). https://www.kafkas.edu.tr/dosyalar/iibfdergi/file/11/001.pdf adresinden alınmıştır
• (tarih yok). sosyal medya bağımlılığı: https://cloudnames.com.tr/sosyal-medya/sosyal-medya-bagimliligi/ adresinden alınmıştır
• Akalın, B. &. (2020). Sağlık kurumu tercihinde sosyal medyanın rolü. 2021 tarihinde Akalın, B., & Modanlıoğlu, A. (2020). Sağlık kurumu tercihinde sosyal medyanın rolü. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(54), 1364-1371. adresinden alındı
• Başol, O. &. (2014). X ve Y kuşağı: Çalışmanın anlamında bir değişme var mı?: http://acikerisim.kirklareli.edu.tr adresinden alınmıştır
• Çakmak, V. (2014). 2021 tarihinde İletişim kaygısının sosyal medya kullanımı üzerine olan etkisi: Üniversite öğrencileri üzerine örnek olay incelemesi : Çakmak, V. (2014). İletişim kaygısının sosyal medya kullanımı üzerine olan etkisi: Üniversite öğrencileri üzerine örnek olay incelemesi (Doctoral dissertation, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü). adresinden alındı
• EROĞLU, M. (2015). PEVKOLEJ. 2021 tarihinde X,Y,Z KUŞAĞI – Teknoloji Kuşağı: http://www.pevkolej.com/tr/wp-content/uploads/2015/12/ adresinden alındı
• fidanay, l. (tarih yok). kuşaklar ve özellikleri. http://www.fidanaykocluk.com/blog/kusaklar-ve-ozellikleri/ adresinden alınmıştır
• sosyal psikoloji. (tarih yok). 2021 tarihinde http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/kok/sosyal_psikoloji_u105.pdf adresinden alındı
• TAMKOÇ, B. (2016). 2021 tarihinde 21. Yüzyılın Vebası: Sosyal Medya Bağımlılığı: https://emoji.com.tr/sosyal-medya-bagimliligi-nedir/ adresinden alındı
• Türk Dil Kurumu. (tarih yok). http://www.tdk.gov.tr adresinden alınmıştır
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri. (tarih yok). https://sozluk.gov.tr adresinden alınmıştır
• yasemin özkan, e. p. (2010). 2021 tarihinde Yaşlılıkta teknolojik yeniliklerin kabulünü etkileyen sosyalizasyon süreci: https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TVRFME5EYzBOQT09 adresinden alındı
• yenişafak gazetesi. (2012, 12 16). 01 21, 2021 tarihinde xyz kuşağı: https://www.yenisafak.com/yenisafakpazar/xyz-kusagi!-436173 adresinden alındı
• Yılmaz, E. (2017). Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2021 tarihinde Yılmaz, E. (2017). Y kuşağının iki farklı döneminin tercih ettiği liderlik tarzı üzerine görgül bir araştırma: Seyhan Belediyesi örneği (Master’s thesis, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). adresinden alındı
• z.özdemir. (2019). ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI. beykoz akademi dergisi , 91-105.
• zeki doktor. (tarih yok). 2021 tarihinde SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI: https://zekidoktor.com/sosyal-medya-bagimliligi-30.html adresinden alındı