Sosyoloji, toplumların davranışlarını, yaşam biçimlerini, kültürel yapılarını, kültürü oluşturan durumları inceleyen bilim dalıdır. Geniş bir çalışma alanına sahip olan bu bilim, toplum bilimi olarak da tanımlanmaktadır. İnterdisipliner bir alan olan sosyoloji, topluluğun oluşumunu ve toplumsal gerçekliği inceler.
Grup, kurum ve topluluklara dair birçok soruya yanıt arayan ve insan ilişkilerini anlamaya çalışan bilim dalıdır Sosyolojinin çalışma alanı geçmişten günümüze kadar bütün işleyişi ve süreci kapsar. Bu açıklamalara bağlı olarak sosyolojik araştırmanın temelini toplum, insan, etkileşim, davranış ve kültürel yapı oluşturur diyebiliriz.
Başlıklar
- Sosyoloji Bölümü Nedir?
- Sosyoloji Bölümü Mezunu Ne İş Yapar?
- Sosyoloji Mezunları Kaç Puanla Atanır?
- Sosyoloji Mezunları Hangi Memurluklara Başvurabilir?
- Sosyolojinin Özellikleri Nelerdir?
- Sosyoloji Bilimi Ne İşe Yarar?
- Sosyoloji Bölümü Mezunu Psikolog Olabilir Mi?
- Sosyologlar İnsan Kaynaklarında Çalışabilir Mi?
- Sosyoloji Mezunu Felsefe Grubu Öğretmeni Olabilir Mi?
- Sosyoloji Mezunu Rehberlik Öğretmeni Olabilir Mi?
- Sosyolojinin Ortaya Çıkmasına Neden Olan Unsurlar Nelerdir?
- Sosyolojinin Bir Bilim Olmasını Sağlayan Olaylar Nelerdir?
- Sosyolojinin Temel İnceleme Konusu Nedir?
- Sosyolojinin Alt Dalları Nelerdir?
- Sosyolojik Bakış Açısı Bize Ne Kazandırır?
- Sosyolojinin En Önemli Amacı Nedir?
- Sosyolojinin Temel Kavramları Nelerdir?
- Sosyolojinin Önemi Nedir?
- Sosyoloji Aöf Nedir?
- Sosyoloji Dernekleri Var mı?
- Sosyolog Kimdir? Sosyolog Ne İş Yapar?
- Sosyoloji Bölümü Puan Türü Nedir?
- Sosyoloji Bölümü Neden Tercih Edilmelidir?
Sosyoloji Bölümü Nedir?
Sosyoloji bölümü, toplum üzerine çalışmalar yapan, toplumsal ilişkileri, toplumsal etkileşimi ve gündelik hayatın kültürel yapı üzerindeki etkisini inceleyen sosyal bilim türüdür. Çalışmalarının temeline birçok araştırma yöntemini alır. Eğitim süresi 4 (dört) yıl olan ve günümüzde birçok üniversitede yer alan bu bölüm, genellikle Fen – Edebiyat Fakülteleri bünyesindedir.
Kısaca toplum bilimi olarak tanımlanan sosyoloji, lisans bölümleri arasında yer almakta ve öğrencilerinin vizyonunu ve bakış açısını geliştirmeye odaklanmaktadır.
Sosyoloji, ekonomi, psikoloji, araştırma yöntemleri, istatistik vb. dersler ile öğrencilerin toplumsal bağlam içerisinde var olan yapı ve işleyişe karşı etkin bir şekilde inceleme yeteneği kazanmasını amaç edinir. Hem teorik hem de uygulamalı olan bu dersleri tamamlayıp eğitim sürecini başarı ile bitiren öğrencilere “sosyolog” unvanı verilir.
Sosyoloji Bölümü Mezunu Ne İş Yapar?
Öğrencilerinin hayata bakış açısını iyileştirmeyi, ufkunu genişletmeyi ve ayrımcı perspektife karşı durmalarını temel alan sosyoloji bölümü, mezunlarına kariyerlerini ilgi duydukları alanlara göre şekillendirme fırsatı sunar. Bunun sebebi toplum biliminin birçok alanla iç içe geçmiş bir şekilde çalışmasıdır.
Tercih edilen alana göre iş şekli ve işleyişi değişmektedir. İş imkanları kamu ve özel sektörde de sunulurken, birçok öğrenci akademisyenlik üzerinden kariyerlerini şekillendirmektedir.
Ülkemizde gerekli değeri görmeyenlerden olan sosyoloji bölümü mezunlarının özel sektördeki iş seçenekleri kamuya göre daha fazladır. Bu bölümden mezun olan kişiler, araştırma şirketleri, medya kurumları, anket şirketleri gibi birçok kurumda sosyolog unvanı ile yer alabilirken şirketlerin genel müdürlüklerinde İnsan Kaynakları Departmanında da farklı birimlerde çalışma fırsatı bulabilmektedir.
Bunların yanı sıra lisans eğitiminin tamamlanmasıyla ALES, YDS, TOEFL, IELTS gibi üniversiteler tarafından istenilen sınavlara girerek akademisyenlik için yüksek lisans ve ardından doktora eğitimlerini tamamlayabilirler. Kariyer yolculuklarına akademide devam etmek isteyen öğrencilerin not ortalamasının yüksek olmasının sunulan temel şartlardan biri olduğu unutulmamalıdır.
Özel sektörde yer alan pozisyonlar ve akademik kariyere ek olarak KPSS sınavı ile kamuda farklı alanlara da başvuru yapılabilirler.
İlgili Yayın: Sosyoloji bölümü iş imkanları
Sosyoloji Mezunları Kaç Puanla Atanır?
Sosyoloji bölümü mezunlarının atama puanları atandıkları kadroya ve kontenjana bağlı olarak değişiklik göstermektedir. 2019 yılında yapılan ilk atamalarda bu bölüm mezunlarının en yüksek 99, 024; en düşük 91,570 puan ile atandığı görülmektedir. Bu adaylar, merkezi yerleştirmelerde 4001 ve 4019 olmak üzere iki farklı nitelik koduna ait kontenjanlara başvuru yaparak bu kadrolara yerleşirler.
Sosyoloji Mezunları Hangi Memurluklara Başvurabilir?
Tercih yaptıkları nitelik koduna göre memurlukları değişmektedir. 4001 koduyla başvuru yapılan memurluk kadroları kaymakamlık, nüfus dairesi ve sosyal güvenlik kurumlarını kapsamaktadır. Sosyoloji mezunları bütün lisans mezunlarının başvuru yapma şansının bulunduğu bu kod ile düz memurluk da yapabilmektedir.
Sosyolojinin Özellikleri Nelerdir?
Sosyolojinin genel özellikleri aşağıda listelenmiştir;
- Toplumu, grupları, kurumları inceler.
- Toplumsal olgu ve olayları araştırır.
- Kurumlar arası ilişkileri ve yapıları araştırır.
- Çalışmalarına uygun nitel ve nicel araştırma yöntemlerini kullanır.
- Toplumu değerlendirirken bir bütün olarak ele alır.
- Neden – sonuç ilişkisini temel alarak çalışmalarını yürütmesi bu bilim dalının temel özelliklerinden biridir.
- İnterdisipliner bir bilim dalıdır. Antropoloji, psikoloji, hukuk, siyaset bilimi gibi birçok farklı bilim dalı ile iç içe geçmiş bir şekilde çalışmaktadır.
- Normatif bir alan değildir.
- Gözlem, anket, derinlemesine görüşme, monografi gibi birçok veri toplama tekniğini kullanır.
- Kültür ve kültürel değişim, nüfus ve yerleşme, sosyal yapı üzerine çalışmalar yürüttüğü konulardandır.
Sosyoloji Bilimi Ne İşe Yarar?
Sosyoloji bilimi, toplum dinamiklerini, norm ve değerleri, insan ilişkilerini, aile yapısını inceleyen bir alan olması ve toplumsal sorunların derinine inmesi bakımından toplumsal ihtiyaçlara yönelik araştırmalar yapar. Toplumu tam anlamıyla anlamaya odaklanan bir disiplin olması bu alanlara ihtiyacı arttırmaktadır.
Sosyoloji Bölümü Mezunu Psikolog Olabilir Mi?
Sosyoloji mezunları, zorunlu psikoloji derslerinin azlığı ve psikoloji bilimine bağlı konularda yeterli eğitimi alması mümkün olmadığı için psikolog olamazlar. Seçmeli derslerde psikoloji ağırlıklı dersler alınmış olsa da bu durum, psikolog olmak için gerekli koşulları sağlamamaktadır.
Bu alana ilgi duyan kimi öğrenciler üniversite bünyesinde bulunan programlara bağlı olarak yandal, çift anadal ve mezuniyetin ardından psikoloji alanında yüksek lisans yapmaktadır.
Sosyologlar İnsan Kaynaklarında Çalışabilir Mi?
Sosyologlar kurumların İnsan Kaynakları Departmanında farklı pozisyonlarda çalışabilirler. Odağına insanı alan ve insana dokunmak isteyen sosyoloji bölümü, bu noktada mezunlarına yine temelinde insan olan birçok alanda çalışma fırsatı sunmaktadır.
İnsan Kaynakları bu alanlardan sadece biridir. Eğitim ve geliştirme, işe alım, kalite ve kontrol gibi birbirinden farklı birimleri kapsayan İnsan Kaynakları Departmanı bu birimler içerisinde açtığı pozisyonlar veya direkt olarak İnsan Kaynakları Uzman Yardımcısı, İnsan Kaynakları Uzmanı gibi pozisyonlar ile alan mezunlarına iş ilanı sunmaktadır.
Sosyoloji Mezunu Felsefe Grubu Öğretmeni Olabilir Mi?
Lisans diplomalarına ek olarak formasyon belgesi alan sosyoloji mezunları felsefe grubu öğretmenliğine de başvuru yapabilmektedir. Bu alana ait atama puanları da son beş yılda sözlü sınav 82 – 90 arasında, Kamu Personeli Seçme Sınavı puanı ise 82 – 85 arasında değişmektedir.
Sosyoloji Mezunu Rehberlik Öğretmeni Olabilir Mi?
Dershaneler, kurs merkezleri ve özel okullarda sosyoloji bölümünden mezun olan kişilerin Rehber Öğretmeni olarak görmek pek mümkündür. Ancak şimdilerde devlet okullarında bu bölüm mezunlarını Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik kadrosuna atanmış bir şekilde görmek çok sık rastlanan bir durum değildir.
Önceki yıllarda mezun sayısındaki eksiklik, aranan şartların farklılığı gibi birkaç sebepten dolayı sosyoloji mezunları bu kadrolara yerleştirilmiştir. Son yıllarda olması gerektiği gibi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik mezunları alımlarda öncelikli olarak nitelendirilmektedir.
Bu durum sosyolojinin birey değil toplum odaklı olması, alınan derslerin bilimsel ağırlıklı olması ve öğrencilerin pedagojik formasyon alsa bile eğitim ve öğretim alanında yetersiz olması gibi sebepler sunularak Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik (PDR) bölümü mezunları tarafından tepkiyle karşılanmaktadır.
İlginizi Çekebilir: Sosyologlar Aile Danışmanı Olabilir Mi?
Sosyolojinin Ortaya Çıkmasına Neden Olan Unsurlar Nelerdir?
- Rönesans ve Reform sosyolojinin doğuşuna etki eden faktörlerin başında gelir.
- Fransız Devrimi ve Sanayi Devrimi toplumlar üzerindeki etkisine bağlı olarak var olan düzeni şekillendirerek büyük değişimlere sebep olmuştur. Bu köklü değişimler de sosyolojinin ortaya çıkmasının temel unsurlarındandır.
- Bilimsel devrimlerle pozitivizm ortaya çıkarmıştır. Pozitivizm de bu etkenlerden biridir.
- Sosyolojinin ortaya çıkmasını sağlayan bir diğer unsur ise aydınlanmadır.
- Yaşanan devrimler, bilimsel ve teknolojik gelişmelerin ardından coğrafi keşifler de bu bilimin ortaya çıkışına katkıda bulunmuştur.
Sosyolojinin Bir Bilim Olmasını Sağlayan Olaylar Nelerdir?
Toplumsal yapının İbn-i Haldun tarafından incelenmesi ve 19. Yüzyılda Sosyolojinin Babası olarak kabul edilen Auguste Comte tarafından sosyoloji kelimesinin ilk kez kullanılması ve Comte’un bu alandaki çalışmalarını biyoloji, kimya ve fizik gibi doğa bilimlerine ait yöntemleri temel alarak yapması sosyolojinin bir bilim haline gelmesini sağlamıştır.
Emile Durkheim’in sosyal olaylar üzerinden açıkladığı yöntem anlayışı da sosyolojinin pozitif bir bilim olarak kabul edilmesi üzerinde oldukça etkili olmuştur. Rönesans, Reform, Endüstri Devrimi, Fransız Devrimi ve Coğrafi Keşifler sosyolojinin ortaya çıkmasına neden olurken, bu gelişmeler sosyolojinin bilim olarak kabul edilmesini sağlamıştır.
Sosyolojinin Temel İnceleme Konusu Nedir?
Sosyolojinin temel inceleme konusu, insan ve toplumdur. Toplulukları ve topluluklar içerisinde yaşanan olayları değerlendirmek, anlamlandırmak, analizini yapmak sosyolojinin görevidir. Sosyal işleyişi ve toplumsal yapıyı derinlemesine inceleyen, karşılaştırmalar yapan, problemlerin derinlerine inen bir bilim dalıdır.
Sosyolojinin Alt Dalları Nelerdir?
Hayatta görülen her olgu Sosyolojinin alt dalları arasına girebilir. Çünkü, sosyoloji insanın olduğu her yerdedir. Bu nedenle de alt dal listesi bir hayli kalabalıktır. İlgi alanınıza göre yoğunlaşacağınız birkaç alan sizi bölümünüze aşık edecektir.
- Aile sosyolojisi
- Askeri sosyoloji
- Beden sosyolojisi
- Bilgi sosyolojisi
- Bilim sosyolojisi
- Çevre sosyolojisi
- İletişim sosyolojisi
- Sağlık sosyolojisi
- Eğitim sosyolojisi
- Endüstri sosyolojisi
- Din sosyolojisi
- Edebiyat sosyolojisi
- Göç sosyolojisi
- Toplumsal cinsiyet sosyolojisi
- Hukuk sosyolojisi
- İktisat sosyolojisi
- Kent sosyolojisi
- Köy sosyolojisi
- Kurumlar sosyolojisi
- Kültür sosyolojisi
- Sanayi sosyolojisi
- Uygulamalı sosyoloji
- Siyaset sosyolojisi
- Sosyal psikoloji
- Sanat Sosyolojisi
- Tarih Sosyolojisi
Sosyolojinin alt dalları kategorimizde detaylı açıklamaları bulabilirsiniz.
Sosyolojik Bakış Açısı Bize Ne Kazandırır?
Sosyolojik bakış açısı, bireylere sorgulayıcı ve eleştirel bir bakış açısı kazandırarak bireyin farkındalığını arttırır. Kültürel ve toplumsal olaylara karşı manipüle edilmeden değerlendirme imkanı verir. Empati yeteneğini kuvvetlendirirken hoşgörüyü ön plana çıkarır. Bu bakış açısı bireylere manipülasyon yöntemlerine karşı farkındalık kazandırır.
Değişime ve özgürlüğe olumlu bakıp kişinin kendini daha fazla geliştirmesi gerektiğini hatırlatır. Sorunlara karşı çözüm önerileri sunmak ve kamusal olaylara ilgiyle yaklaşmak da sosyolojik bakış açısının kazanımlarındandır.
Sosyolojinin En Önemli Amacı Nedir?
Sosyolojinin en önemli amacı, toplumların dünden bugüne kadar geçirdikleri süre içerisinde yaşadıkları değişim, gelişim ve etkileri nesnel olarak anlamaktır. Geniş bakış açısıyla araştırma yöntemlerini kullanarak toplumsal gruplar ve kurumlar arasındaki ilişkiyi derinlemesine incelemeyi amaç edinir. Böylece var olan yapıyı, katmanlaşmayı ve etkileri gözler önüne sermeyi hedefler.
Sosyolojinin Temel Kavramları Nelerdir?
Sosyolojinin temel kavramları denilince akla ilk olarak toplum, kültür, kültürel yapı, toplumsal yapı gibi kavramlar gelir. Bunlara ek olarak, toplumsal davranış, normlar, kurum, toplumsal olgu, toplumsal roller, değerler, sosyalleşme, sosyal organizasyon, eşitsizlik gibi terimler de bu kavramlar arasında yer alır.
Sosyolojinin Önemi Nedir?
Sosyolojinin önemi öncelikli olarak kazandırdığı kendine özgü bakış açısı ve toplumun gelişimi ve değişimine yönelik olumlu katkıları ile ortaya çıkmaktadır. Yaşadığımız toplumu inceleme fırsatı sunan bu bilim dalı, sosyal, tarihi ve siyasi olaylar arasında bağ kurarak daha sağlıklı bir toplumun oluşmasına katkı sağlaması açısından oldukça önemli ve gereklidir.
Toplumsal rollerin şekillenmesinde etkin bir role sahip olması, toplumu anlamaya ve iyileştirmeye odaklanması, insana aydınlanmanın gerekliliğini göstermesi bakımından bu alana olan ihtiyaç her geçen gün artmaktadır.
Sunduğu bakış açısı ve kazanımlarla çözüm odaklı, sorgulayıcı, farklılıkların bilincinde olan, içinde saygı ve sevgiyi barındıran bireylerin var olmasını sağlar. Bu durumun toplumsal işleyişi biçimlendirmedeki etkisi bu bilimin önemini açık bir şekilde ortaya koyar.
Sosyoloji Aöf Nedir?
Sosyoloji Aöf, açık öğretim fakültesi sosyoloji bölümü anlamına gelmektedir. Sosyoloji bölümü, örgün öğretim ve ikinci öğretim veren üniversitelerde okunabilmektedir. Aynı zamanda açık öğretim fakültesinde de sosyoloji eğitimi alabilirsiniz.
Sosyoloji Dernekleri Var mı?
Sosyoloji alanında da çeşitli dernekler vardır; Sosyoloji Derneği, Sosyoder, Yesoder gibi. Bu derneklerin ortak amacı sosyologların haklarını korumak ve arttırmak. Her derneğin kendine göre çalışma prensibi vardır.
Sosyolog Kimdir? Sosyolog Ne İş Yapar?
Sosyoloji bölümünü bitiren öğrencilere sosyolog ünvanı verilir. Sosyolog, içinde bulunduğu toplumda, grupta veya herhangi bir birliktelikte alışılagelmiş “şeylerden” rahatsızlık duyabilen ya da içinde bulunduğu herhangi bir topluluğu rahatsız edebilecek gözlemeler, okumalar veya analizler yapabilen kişidir. Bunun için en temel gereksinim bakış açısıdır. Belli ideolojiye sahip olmayan, en üst seviyede hoşgörü ve demokratikleşme kültürünü edinmiş kişidir. Bu bağlamda sosyolog sıradan olanlar içinde ilginç olanı irdeleyen ve her türlü “rahatsızlığı” veren şahıstır. Akademik çerçevede ise sosyolog, toplumsal araştırmalar yürüten kişidir. Örneğin, toplum mühendisliği dediğimiz işi yapan kişilerden biridir.
İlgili İçerik: Sosyolog Kimdir?
Sosyoloji Bölümü Puan Türü Nedir?
Her bölümde olduğu gibi sosyoloji bölümünün de ait olduğu bir puan türü vardır. Son yapılan güncellemeler ile birlikte Ösym tercih listesine göre sosyoloji bölümü ‘Eşit ağırlık’ puan türüne göre tercih edilmelidir. Sosyoloji bölümü Aynı zamanda sosyoloji lisans ve sosyoloji önlisans tercih seçenekleriniz de vardır. Lisans, 4 senelik eğitimden önlisans, 2 senelik eğitimden oluşuyor.
Sosyoloji puanları ise her sene değişmektedir buna bağlı olarak da sosyoloji başarı sıralaması da değişmektedir. Bu konu hakkında ayrıntılı bilgiyi Ösym Atlas’dan bulabilirsiniz.
Sosyoloji bölümüne, puanınıza güvenerek gelmemenizi tercih ederiz. Çünkü, sosyoloji bölümünün, sizlerden istediği özellikler vardır. Örneğin; Çok araştırmak, çok kitap okumak, çok film izlemek, fazlaca analiz yapmak. Eğer, bu özellikleri kendinizde görmüyorsanız, tercih etmeyiniz.
Sosyoloji Bölümü Neden Tercih Edilmelidir?
Birey neden sosyoloji bölümü tercih etmelidir? Ya da sosyoloji bölümünde okuyan bir öğrenci neden sosyoloji alanında yüksek lisans yapmak istesin?
Bourdieu için sosyoloji, toplumun düzenliliklerini, açıklamaya ve kavramaya çalışan; koşularını belirlemeye ve tüm bunlardan da toplumsal yasalar adı altında çıkarsamalar yapmaya çalışan bir bilimdir. Bourdieu’nun meşhur örneğine göre, neden öğretmen çocukları derslerinde başarılı olur da, işçi çocukları onlar kadar başarılı olamaz? Bu soruyla başlar; Bourdieu sosyolojisi. Daniel Bell için ise sosyoloji, statükoyu koruyan ona hizmet eden değil; eleştirel olan bir bilimdir. Çünkü sosyoloji toplumun bekçisidir. Onu her türlü prese karşı korumakla yükümlüdür. Sosyoloji, sıradan olan şeyler içinde ilginç olanı görmeyi, herkese normal gelen şeylerin size anormal gelmesi ya da tam tersi bir durum olması, hiç kimsenin sormaya cesaret edemediği ve içinde bulunduğunuz ortamın norm, değer ve ritüellerin sizi rahatsız etmesi sosyolojinin alametlerindendir. Dolayısıyla da sosyoloji bölümü okumak ya da yüksek lisans yapmak için sosyoloji sıralamasına ihtiyaç yoktur. Sosyoloji her yerdedir. Asında pek çok insan farkında olmadan sosyoloji yapmaktadır.
Sosyoloji yapmak, sosyoloji okumak ve sosyoloji bilmek pek çok alandan mümkündür. Sadece sizi rahatsız eden ya da size garip gelen her hangi bir şeyle sosyoloji yapmaya başlayabilirsiniz. Ya da çok sevdiğiniz bir kitabı okuduğunuzda, aslında o okuduğunuz eserin bir sosyolojik çözümleme içerdiğini bilmeniz sizi heyecanlandırabilir. Dinlediğiniz müzikler, izlediğiniz filmler, okuduğunuz kitaplar ve pek çok etkinlikleriniz size sosyoloji sunmaktadır. Bu noktada yapmamız gereken, “zevkleri ve renkleri tartışabilmektir.” Sosyoloji, farklı bakış açısı ve düşünme biçimi anlamında, paradigmalar evreni içinde, yaşantımızı kavrayabilmeyi bize sunmaktadır.
İlginizi Çekebilir: Sosyoloji kitap önerileri
Teşekkür ederim. Bir sorunun cevabı için kaç insana sorardık? Artık, sormayacaklar :)
Birçok sayfada arayıp bulamadığımızı kelimelerle çok güzel nakşedilmiş. Okurken işte bu benim okumak istediğim diye söyledim.
Bölümümüz hakkındaki her şeyi çok güzel bir dille ve bilinen efsanelerle değil de gerçeklerle ifade etmişsiniz. Tebrik ederim
Sosyoloji ne demek? Sorusunu, öz bir şekilde anlatmışsınız tebrik ederim. Sosyoloji bölümüne girmeden önce bu yazıyı okuyacak insanlar çok şanslı çünkü biz zamanında okurken bir bilgiyi bulmak için üniversitelere gidiyorduk. Üstelik internette sosyoloji adına paylaşım yapan site yok denecek kadar az.